Karel Smits (inzending T. Panhuysen)

Karel Smits

1925 - 1946

Karel wordt geboren op 27 februari 1925 in Veghel en woont in Eindhoven. Tijdens zijn jaren op de HBS van het St.-Joriscollege is hij actief in de ondergrondse pers. Als leerling van klas 5B duikt Karel onder van december 1943 tot september 1944, samen met broer Ton Smits. Direct na de bevrijding komt hij terecht bij de omroep Herrijzend Nederland, maar hij is ook schrijver en redactielid van Hou en Trouw in Eindhoven, overal vergezeld van de messcherpe cartoons van zijn broer Ton.

Na het einde van de Tweede Wereldoorlog in Nederland meldt hij zich als oorlogsvrijwilliger bij de Koninklijke Marine. Op 10 april 1945 komt hij aan in een opleidingskamp in het Verenigd Koninkrijk. Eind mei gaat hij naar Camp Lejeune in North-Carolina (Verenigde Staten), waar hij wordt opgeleid tot marinier voor dienst in Oost-Azië, waar de Japanners op dat moment nog worden bevochten.

Twee dagen na de Japanse capitulatie van 15 augustus 1945 roepen Soekarno en Mohammed Hatta de onafhankelijkheid van Indonesië uit. Als kort daarop de Britten en Nederlanders aanstalten lijken te maken om het oude koloniale gezag te herstellen, breekt de periode van de Bersiap (‘wees paraat’) aan, waarin vooral buitenlanders en tot vijand verklaarde Europese en Indische Nederlanders slachtoffer worden van geweld en vervolging. De bestemming van de mariniers wordt daarmee gewijzigd in Nederlands-Indië, om daar de orde en rust te herstellen. In december 1945 reist Karel met de mariniersbrigade, verdeeld over een aantal kort na elkaar vertrekkende troepentransportschepen, naar de Oost.

In verband met het landingsverbod voor Nederlandse troepen op Java en Sumatra, afgekondigd door opperbevelhebber van het South East Asia Command (SEAC) admiraal Lord Mountbatten, gaat Karel niet direct naar Nederlands-Indië. Zijn eenheid Inbat 1 verblijft vanaf 19 december 1945 in Brits-Malakka.

Op 31 januari 1946 gaat Karel van boord in Batavia, vanaf 20 maart wordt hij gelegerd in Soerabaja. Na het overnemen van posten van de nog aanwezige Britse troepen op Java, wordt Karel met name ingezet in het oosten van het eiland, waar aan het Soerabaja-front felle strijd wordt geleverd tegen de revolutionairen.

Op 19 augustus 1946 neemt Karel deel aan de operatie Quantico, waarbij in de laagvlakte rondom Soerabaja hevig wordt gevochten. Karel is een van de twee Nederlanders die bij deze actie om het leven komen. Hij wordt op die 19e augustus in Banjoe Oerip in het hoofd geraakt en overlijdt, op 21-jarige leeftijd. Hij vindt zijn laatste rustplaats op het Nederlands ereveld Kembang Kuning in Surabaya.

Aan Indonesische zijde vallen bij diezelfde actie 267 doden, 24 gewonden en worden ruim 600 strijders krijgsgevangen genomen.

Meer
Meer

Steek een kaarsje op

+opsteken
Meer

Reacties

T.A.S.M. Panhuysen zei op 13 juli 2023

Geachte redactie, zou u enkele fouten en omissies in de tekst van Karel Smits willen corrigeren, c.q. aanvullen. Ik ben via mijn echtgenote, een nicht van Karel Smits, in het bezit van diens archief gekomen. Behalve oorlogsdagboeken van 1942 tot de bevrijding van Eindhoven in september 1944, in totaal ca. 2700 vol geschreven observaties van het oorlogsgebeuren t.b.v. de ondergrondse pers, bevinden zich in het archief ook 56 brieven met in totaal ca. 1000 vol geschreven pagina's van zijn opleidingsperiode via Schotland/Engeland op 10 april 1945, zijn verblijf in Camp Lejeune vanaf 20 mei 1945, zijn verblijf in Malakka vanaf 19 december 1945, zijn debarkatie met Inbat 1 in Batavia vanaf 31 januari 1946, en zijn definitieve legering in Soerabaja vanaf 20 maart 1946. Zijn brieven bevatten gedetailleerde informatie over de gebeurtenissen, die van historisch belang zijn. Hij is omgekomen tijdens de operatie Quantico in Banyu Urip op 19 augustus 1946. Hij was overigens Marinier 2de Klasse met nummer 4500823, begraven in Surabaje, Kembang Kuning Netherlands Field of Honour graf C. 185.
Op 27 december 1944 solliciteerde hij vanuit Klas HBS 5B (van december 1943 tot september 1944 zat hij ondergedoken) als medewerker van de Omroep Herrijzend Nederland naar een functie als oorlogscorrespondent bij de Nederlandse Strijdkrachten (in opbouw). Hij was een begenadigd schrijver en oorlogsduider.
Ik kan u ook een betere portretfoto van hem leveren.

Profile picture for user Paul Huismans
BHIC Paul Huismans zei op 20 juli 2023

Bedankt voor uw uitgebreide reactie. We nemen buiten de website om contact met u op.

Reactie toevoegen

Beperkte HTML

  • Toegelaten HTML-tags: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd> <h2 id> <h3 id> <h4 id> <h5 id> <h6 id>
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.

*Deze velden zijn niet verplicht en worden ook niet zichtbaar op deze website. Wij gaan vertrouwelijk om met uw e-mailadres en telefoonnummer.