L.C. Hoepelman-Swijnen (bron: G. Hoepelman)

Leonie Hoepelman-Swijnen

1894 - 1945

Leonie wordt geboren op 27 november 1894 in het Belgische Lillo bij Antwerpen. Ze trouwt met de Joodse Samuel Hoepelman met wie ze vijf kinderen heeft. Het echtpaar vestigt zich in Tilburg, waar Samuel een kapperszaak heeft.

Omdat Leonie katholiek is, wordt Samuel tijdens de Duitse bezetting niet afgevoerd naar Westerbork: gemengd gehuwde zijn (voorlopig) vrijgesteld van deportatie naar de concentratiekampen. Begin 1943 wordt de kapperszaak door de Duitsers als Joods bedrijf aangemerkt en geconfisqueerd en zouden de kinderen (die als half-Joods worden beschouwd) voor tewerkstelling naar Duitsland worden afgevoerd. Door de zaak echter op naam te zetten van Leonie, kunnen de kinderen in de zaak blijven werken.

Tegen die tijd verleent het gezin onderdak aan Joodse gezinnen uit Amsterdam die na de razzia’s zijn ondergedoken. De families Klarenberg, Heilberg en een onbekend echtpaar vinden zo een schuiladres bij de familie Hoepelman. Voor de familie Heilberg worden bovendien vervalste persoonsbewijzen geregeld om hen verder op weg te helpen naar België.

Op 8 december 1943 brengt Leonie met zoon Marcel de kostbaarheden van de familie Heilberg naar Antwerpen, maar op de terugweg gaat het mis. In de buurt van Oostmalle en Turnhout vallen ze door de mand bij een controle. Moeder en zoon worden beschuldigd van illegaal de grens oversteken, sabotage, spionage en illegaal verzetswerk.

Vanaf de arrestatie gaat de familie in Tilburg een zware tijd tegemoet. Voor het gezin wordt het bijna onmogelijk om nog een inkomen te vergaren. Met name vader Samuel heeft het zwaar met de arrestatie; de voortdurende zorgen om zijn vrouw en zoon ondermijnen zijn gezondheid.

Via de gevangenissen van Antwerpen en Brussel worden Leonie en Marcel op 2 maart 1944 vastgezet in het fort van Huy. Na zes weken volgt transport terug naar Nederland, waar ze op 14 april 1944 worden binnengebracht in kamp Vught. Op 2 juni 1944 wordt Marcel naar Auschwitz afgevoerd. Hij belandt uiteindelijk voor dwangarbeid in het kamp van Langenbielau in Neder-Silezië. Marcel overleeft de ontberingen en keert in de zomer van 1945 terug naar huis.

Vanwege het naderen van de geallieerden wordt kamp Vught op 5 en 6 september 1944 geëvacueerd. Leonie wordt dan op de 6e gedeporteerd naar het vrouwenconcentratiekamp Ravensbrück ten noorden van Berlijn. Ze maakt de bevrijding van het kamp door het Rode Leger op 30 april 1945 nog mee, maar de ontberingen in het kamp hebben haar volkomen gebroken. Samen met nog talloze andere gevangenen bezwijkt zij na de bevrijding alsnog aan de gevolgen van ziekte, uitputting en ondervoeding. Leonie overlijdt op 20 mei 1945, op 50-jarige leeftijd.

Haar echtgenoot en kinderen overleven de oorlog, maar Samuel is het verlies van zijn vrouw nooit te boven gekomen. Hij overlijdt in 1954 op 68-jarige leeftijd.

Meer
Meer

Steek een kaarsje op

+opsteken
Meer

Reactie toevoegen

Beperkte HTML

  • Toegelaten HTML-tags: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd> <h2 id> <h3 id> <h4 id> <h5 id> <h6 id>
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.

*Deze velden zijn niet verplicht en worden ook niet zichtbaar op deze website. Wij gaan vertrouwelijk om met uw e-mailadres en telefoonnummer.