Jan Donkers

Jan wordt geboren op 19 oktober 1925 in Son en woont in Someren-Heide. Als dienstplichtige komt hij in september 1946 op bij de Koninklijke Landmacht in Maastricht en wordt ingedeeld bij het 3-14 Regiment Infanterie.

Vanwege het losgebarsten geweld van de Indonesische onafhankelijkheidsstrijd wordt Jan als onderdeel van de 7 December Divisie voor de vervulling van zijn dienstverband naar Nederlands-Indië uitgezonden, om daar bij te dragen aan het herstel van de rust en het Nederlandse gezag. In oktober 1946 vertrekt hij met de Johan de Witt naar de Oost, waar hij een kleine maand later aan land gaat in Batavia. Hij wordt gelegerd in Meester Cornelis en vervult met zijn bataljon vandaaruit bewakingstaken in de stad en op het vliegveld Kemajoran. Een gedeelte van zijn eenheid voert kleine zuiveringen uit ten zuiden van Batavia. Vanaf half maart 1947 wordt Jan ingezet voor de beveiliging van de konvooiweg Buitenzorg-Bandoeng.

Na lange, vruchteloze pogingen tussen Nederland en de Republiek om het Akkoord van Linggadjati uitgevoerd te krijgen, geven Den Haag en Batavia de strijdmachten toestemming om met ingang van 21 juli 1947 de Eerste Politionele Actie te beginnen. Doel is het weer onder Nederlandse controle krijgen van economisch vitale gebieden op Java en Sumatra, om zo de Republiek naar de onderhandelingstafel te dwingen. Voor de Nederlandse militairen raken de gebeurtenissen na maandenlang wachten en frustrerend ingehouden acties langs de demarcatielijnen plotseling in een stroomversnelling.

Jan wordt met zijn bataljon uitgezonden om na een lange, door hinderlagen en vernielingen uiterst moeizaam verlopende veldtocht Soekaboemi in te nemen en te zuiveren. Vervolgens trekt hij begin augustus vanuit Cheribon op richting Koeningan en wordt daarna begonnen aan de opmars richting Garoet.

Aanvankelijk lijkt de Actie een succes; de weerstand van de revolutionairen is snel gebroken en alle militaire doelen worden gehaald. Diplomatiek loopt Nederland echter ernstige imagoschade op en onder toenemende internationale druk wordt de Actie op 4 augustus beëindigd. Al snel dient zich een ander kritiek probleem voor; er moet nu een veel groter gebied veilig worden gesteld, wat voor de beperkte, overbelaste Nederlandse troepenmacht haast niet te doen is. Zoals gevreesd, nemen infiltraties en guerrilla-aanvallen in de daaropvolgende maanden snel toe. Niet alleen het revolutionaire leger, maar ook islamitische strijdgroepen Daroel Islam en Hizboellah vormen een voortdurende bron van onrust. In de daarna volgende maanden blijft het bataljon in deze regio gelegerd.

Na afloop van de Tweede Politionele Actie van jaarwisseling 1948-1949 wordt Jan met zijn onderdeel naar Tasikmalaja overgebracht. Het revolutionaire leger was tijdens de Tweede Politionele Actie de confrontatie met de Nederlanders uit de weg gegaan en voerde de guerrillastrijd nu tot ongekende hevigheid op. Voor de Nederlandse troepen breekt daarmee de gevaarlijkste periode van het hele conflict in Nederlands-Indië aan.

Ook Jan is een van de slachtoffers van dit nieuw opgelaaide geweld. Hij sneuvelt tijdens patrouille op 26 juni 1949 in de omgeving van de stad. Jan is 23 jaar geworden en vindt zijn laatste rustplaats op het Nederlands ereveld Menteng Pulo in Jakarta.