Johan wordt geboren op 24 augustus 1889 in Geertruidenberg als zoon van Jacobus van Staveren en Maria van der Lande. Hij maakt carrière in de Koninklijke Marine en is tegen de tijd dat de Tweede Wereldoorlog uitbreekt bevorderd tot schout-bij-nacht bij de vloot in Nederlands-Indië.
Enkele dagen voor de val van Java in maart 1942, na de Japanse inval, wordt de staf van de Nederlandse marine aan boord van de S.S. Poelau Bras geëvacueerd. Eerder is dit een vrachtschip geweest van de Stoomvaart Maatschappij Nederland in Amsterdam dat op de Indische Oceaan en de Javazee vaart. Johan is als waarnemend commandant van de zeemacht de hoogste officier aan boord.
Op 7 maart 1942 bevindt de Poelau Bras zich ten noordwesten van Christmaseiland op de Indische Oceaan, als om 10.30u in de ochtend een Japans verkenningsvliegtuig overkomt. Een uur later verschijnt een squadron duikbommenwerpers, afkomstig van het vliegdekschip Hiryu. Een bom treft aan stuurboord een reddingssloep en slaat op de waterlijn een gat in de romp. De machinekamer loopt direct vol water, waarop de motor uitvalt en het schip stuurloos ronddrijft. Vanaf de Poelau Bras wordt teruggeschoten, maar het haalt niets uit. Een volgende bom slaat dwars door de schoorsteen in, waarna brand uitbreekt. Er volgt een chaotische evacuatie, waarbij veel bemanningsleden bij gebrek aan reddingssloepen overboord springen. De Japanners nemen ook de reddingssloepen onder vuur, maar als ze zien dat het schip ten onder gaat, keren ze terug naar de Hiryu. Tussen de 240 en 300 bemanningsleden en passagiers komen bij de aanval om het leven. Een van de slachtoffers is Johan, 52 jaar oud.
116 opvarenden blijven nog acht dagen ronddrijven op zee, onder een brandende zon, met karige rantsoenen en zware ontstekingen door het zeewater. Ze worden van een eiland (vermoedelijk Christmaseiland) door de Japanners opgepikt en als krijgsgevangenen afgevoerd naar Palembang. Vandaaruit worden ze naar de kampen gestuurd, waar de meesten van hen als gevolg van mishandeling, uitputting en ziekte om het leven komen.
Reacties
Schout bij nacht Van Staveren kwam uren na de overige marine mensen aan boord van de Poelau Bras. Was hij samen met de anderen aan boord gekomen, dan had de Poelau Bras in het donker aan de Jappen kunnen ontsnappen. Niemand van de marine mensen mocht vrouw en kinderen meenemen. Van Staveren kwam met een vrouw aan boord. Dit alles staat in een brief van mijn vader, ltz 2de klas vlieger Rudi van Es, aan mijn grootvader. Mijn vader overleefde de ramp.
Bedankt voor de reactie, Robert. Deze informatie was ons niet bekend. Hieruit blijkt maar weer eens dat de geëerde oorlogsslachtoffers vaak niet feilloos waren. Ook zij maakten fouten, met noodlottige gevolgen voor anderen.
Reactie toevoegen