A.J.C. van de Laarschot (bron: Doodenboeken Oranjehotel)

Albert van de Laarschot

1881 - 1945

Albert wordt geboren op 13 juli 1881 in het Belgische Waremme (in het Nederlands ook bekend als Borgworm) als zoon van Joannes van de Laarschot uit Poppel en Philomena Koopmans uit Bergen op Zoom. Zijn ouders trouwen in Bergen op Zoom, maar gaan in Waremme wonen vanwege Joannes’ werk als inspecteur bij de suikerfabriek van Osuere. In 1900 verhuist het gezin naar Bergen op Zoom.

In 1900 trouwt Albert met Johanna Le Bot met wie hij een gezin van twee zoons sticht (de tweede zoon was er een van een tweeling, maar de andere van de tweeling stierf na negen dagen).

Albert is zeer actief in het sociale leven van Bergen op Zoom. Hij werkt er als tekenleraar en leraar machineschrijven en stenografie, is bestuurslid van de Geschiedkundige Kring Het Markiezaat en is medeoprichter en voorzitter van de afdeling Bergen op Zoom van de Nederlandse Bond van Gepensioneerden. Ten tijde van de Eerste Wereldoorlog sluit Albert zich aan bij de burgerwacht die het Nederlandse luchtruim bewaakt vanwege schendingen door de oorlogvoerende landen, met name Duitse Zeppelins. In mei 1920 wordt Albert genaturaliseerd tot Nederlander.

Naast al deze activiteiten is Albert ook kunstschilder met lokale bekendheid en legt met name het duinlandschap rondom Bergen op Zoom op het doek vast. Tijdens de Tweede Wereldoorlog, als Albert al gepensioneerd is, komt dit hem goed van pas als dekmantel. Nadat de Duitsers Nederland op 10 mei 1940 zijn binnengevallen, trekt hij er zogenaamd als altijd op uit om te schilderen, maar in werkelijkheid gaat hij foto’s maken van de vliegbasis te Woensdrecht. De foto’s en beschrijvingen van de vliegtuigbewegingen en bewaking worden via het verzet naar Engeland doorgespeeld. Ook is hij actief in de hulpverlening aan onderduikers en verspreid hij illegale pamfletten, verstopt onder het matrasje van de kinderwagen van zijn kleindochter, waarmee hij vaak door de stad wandelt.

In juli 1943 wordt de verzetsgroep waarmee Albert in contact staat verraden door de beruchte V-mann Anton van der Waals. Alberts arrestatie volgt op 10 februari 1944. Hij wordt naar de SD-Polizeigefängnis in Haaren overgebracht, waar hem en andere leden van de verzetsgroep de doodstraf wordt opgelegd. Het vonnis wordt echter niet voltrokken. Albert wordt overgebracht naar kamp Vught waar de slechte behandeling en leefomstandigheden hem al snel ziek maken. Vervolgens wordt hij naar de gevangenis in Scheveningen, het beruchte ‘Oranjehotel’, gebracht, maar enkele maanden later is hij weer in Vught. Daar blijft hij tot de evacuatie van het kamp op 5 september 1944, ‘Dolle Dinsdag’. Met de mannelijke gevangenen wordt hij op transport gezet naar concentratiekamp Sachsenhausen bij Oranienburg, om vanuit daar als dwangarbeider aan het werk te worden gezet in de Heinkel-Werke Oranienburg voor de bouw van vliegtuigen.

Albert blijft ondanks de stelselmatige mishandelingen aanvankelijk nog vol goede moed, maar de zeer slechte leefomstandigheden, het uitputtende werk en ondervoeding eisen al snel hun tol van zijn gezondheid. Nadat de Heinkel-fabriek door de geallieerden is gebombardeerd, keert Albert terug naar Sachsenhausen. Niet lang daarna bezwijkt hij aan de gevolgen van hongeroedeem en dysenterie. Als overlijdensdatum worden zowel 18 januari 1945 als 1 februari 1945 genoemd. Albert is 63 jaar geworden.

Zijn weduwe verneemt pas in augustus van het overlijden van haar man. Als ze een jaar later naar Curaçao verhuist, neemt ze een groot deel van zijn schilderijencollectie mee. Dankzij twee exposities in 1946 en 1955 zou zijn oeuvre vooral daar bekendheid krijgen.

Meer
Meer

Steek een kaarsje op

+opsteken
Meer

Reacties

Marianne de Ho… zei op 25 mei 2018

Over deze meneer heb ik een artikel geschreven in "De Waterschans" het geschiedkundige tijdschrift van Stad en Lande van Bergen op Zoom. Verschenen in juni 2015, 45 e jaargang, nummer 2.

Artikel is online in te zien op de website van de Geschiedkundige Kring te Bergen op Zoom.

Profile picture for user Frank van Doorn
BHIC Frank van Doorn zei op 25 mei 2018

Bedankt voor de tip, Marianne! Ik ga uw artikel met veel belangstelling lezen.

Simone Van der Spek zei op 5 februari 2022

Vandaag een prachtig schilderij van Albert van de
Laarschot op de kop getikt. We zijn onder de indruk van deze schilder en het schilderij geeft vrij gevoel.

Profile picture for user Mariët Bruggeman
BHIC Mariët Bruggeman zei op 7 februari 2022

Beste Simone, dank voor je bericht. Wat mooi om te lezen dat zijn werk nog steeds wordt gewaardeerd en hij dus in zijn werken nog steeds voortleeft.

 

Marianne Hoogh… zei op 22 maart 2022

Voor Simone van der Spek.
Zou ik misschien een foto van dat schilderij mogen?
Heb over hem een artikel geschreven, wat ik U eventueel kan toesturen.
Met vriendelijke groet, Marianne

Profile picture for user Lisette Kuijper
BHIC Lisette Kuijper zei op 23 maart 2022

Bedankt voor je berichtje, Marianne! Wij zouden eventueel jouw e-mailadres achter de schermen door kunnen geven aan Simone, zodat zij contact met jou op zou kunnen nemen. We horen graag of we hierin iets voor je kunnen betekenen. 

Helma Nieuwburg van zei op 30 september 2022

Ik heb bij het ontruimen van mijn pa zijn huis een schilderij van dhr cj van Laarschot gevonden in een authentieke lijst ! Kan ik bij iemand informatie inwinnen omtrent zijn werken ??

Profile picture for user Lisette Kuijper
BHIC Lisette Kuijper zei op 4 oktober 2022

Bedankt voor je reactie, Helma! Wat bijzonder dat je een schilderij van Albert van Laarschot hebt gevonden. Wellicht kan Marianne je hierover meer vertellen (zie de reacties hierboven). Ik zou jouw e-mailadres eventueel aan Marianne door kunnen geven, Helma. 

Daarnaast zou je even contact op kunnen nemen met de Geschiedkundige Kring Bergen op Zoom: https://www.geschiedkundigekringboz.nl/ In het tijdschrift van deze kring is namelijk het artikel over Albert verschenen in 2015. Veel succes ermee!

Reactie toevoegen

Beperkte HTML

  • Toegelaten HTML-tags: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd> <h2 id> <h3 id> <h4 id> <h5 id> <h6 id>
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.

*Deze velden zijn niet verplicht en worden ook niet zichtbaar op deze website. Wij gaan vertrouwelijk om met uw e-mailadres en telefoonnummer.