P.G. Berkers (bron: Oorlogsgravenstichting)

Gerrit Berkers

1927 - 1949

Petrus (roepnaam Gerrit) wordt op 5 november 1927 geboren in Heusden bij Asten als jongste van de elf kinderen van Christiaan Berkers en Jozephina Hoebergen. Als dienstplichtige komt hij in 1947 op bij de Koninklijke Landmacht en wordt als soldaat wordt ingedeeld bij het 4 Bataljon Garde Regiment Jagers.

Vanwege het losgebarsten revolutionaire geweld van de Indonesische onafhankelijkheidsstrijd wordt Gerrit voor de vervulling van zijn dienstverband naar Nederlands-Indië gezonden om er de rust en het Nederlandse gezag te herstellen. Na een opleiding van enkele maanden vertrekt hij op 30 mei 1947 met de Johan de Witt naar de Oost, waar hij na een zeereis van een maand aankomt in Soerabaja op Java. Daar wordt Gerrit met zijn eenheid ingezet voor zuiveringen, patrouilles en wachtdiensten in Oost-Java.

Na lange, vruchteloze pogingen tussen Nederland en de Republiek om het Akkoord van Linggadjati uitgevoerd te krijgen, geven Den Haag en Batavia legercommandant S.H. Spoor toestemming om met ingang van 21 juli 1947 de Eerste Politionele Actie te beginnen. Doel is het weer onder Nederlandse controle krijgen van economisch vitale gebieden op Java en Sumatra, om zo de Republiek naar de onderhandelingstafel te dwingen. Voor de Nederlandse militairen raken de gebeurtenissen na maandenlang wachten en frustrerend ingehouden acties langs de demarcatielijnen plotseling in een stroomversnelling. Aanvankelijk lijkt de Actie een succes; de weerstand van de revolutionairen is snel gebroken en alle militaire doelen worden gehaald. Diplomatiek loopt Nederland echter ernstige imagoschade op en onder toenemende internationale druk wordt aangekondigd dat de Actie op 4 augustus zal worden beëindigd.

Op de valreep worden de Jagers echter nog ingezet om het eiland Madoera veilig te stellen. Op 3 augustus landen zij met de mariniers bij Kamal op het eiland en rukken op naar Bangkalan. De opmars wordt sterk gehinderd door de grote hoeveelheden mijnen en vliegtuigbommen langs de weg. Aansluitend wordt ook de rest van het bataljon naar het eiland getransporteerd.

Al snel dient zich voor de Nederlandse troepen een kritiek probleem voor als gevolg van de Actie; er moet nu een veel groter gebied veilig worden gesteld, wat voor de beperkte, overbelaste Nederlandse troepenmacht haast niet te doen is. Zoals gevreesd nemen infiltraties en guerrilla-aanvallen in de daaropvolgende maanden snel toe. Niet alleen de revolutionairen, maar ook islamitische strijdgroepen Daroel Islam en Hizboellah vormen een voortdurende bron van onrust.

In de aanloop naar de Tweede Politionele Actie van 19 december 1948 tot 5 januari 1949 is het bataljon van Madoera teruggebracht naar Java en wordt ingezet voor het veiligstellen van het al bezette gebied en langs de frontlinies ter ondersteuning van de infanterie. Tegen het einde van de Actie concentreert het bataljon zich rond Modjokerto voor de bezetting van Modjoagoeng en Djombang. Vervolgens neemt het bataljon de beveiliging van Madioen op zich.

De Tweede Politionele Actie is in bepaalde opzichten een herhaling van de eerste. Opnieuw worden alle doelen gehaald, maar wederom blijkt dat Nederlandse diplomatieke positie is ondermijnd en dat de Nederlandse troepen voor een onmogelijke taak zijn gesteld. Met nauwelijks uitbreiding van troepen moeten ze een veel groter gebied zien te beveiligen. Het revolutionaire leger blijkt bovendien allerminst verslagen en voert de guerrillastrijd tot ongekende hevigheid op.

Tegen deze achtergrond sneuvelt Gerrit op 4 april 1949 acht kilometer van Ngandjoek, ten oosten van Madioen, als gevolg van een aanslag met een trekbom. Hij is 21 jaar geworden en vindt zijn laatste rustplaats op het Nederlands ereveld Kembang Kuning in Surabaya.

Meer
Meer

Steek een kaarsje op

+opsteken
Meer

Reacties

Harrie van de Mortel zei op 13 maart 2024

Gerrit Berkers was de jongste broer van mijn moeder.
Hendrica Johanna Berkers gehuwd met M.A. v.d Mortel
Mijn moeder heeft altijd veel verdriet gehad van het overlijden van Ome Gerrit .

Profile picture for user Lisette Kuijper
BHIC Lisette Kuijper zei op 13 maart 2024

Hartelijk dank voor je reactie, Harrie. Ik kan me goed voorstellen dat het overlijden van Gerrit een grote impact heeft gehad op het gezin van je moeder. Heeft ze weleens wat over haar broer en zijn verleden verteld?

Gerrit Janssen zei op 25 november 2024

Gerrit was de jongste broer van mijn moeder en zijn dood is tot het overlijden van mijn moeder een grote belasting geweest binnen ons gezin. Mijn moeder wilde ook geen enkele zoon in militaire dienst en daarmee voorkomen dat een van haar kinderen het slachtoffer zou worden van een manipulerende overheid. Een overheid die mensen in een situatie manoeuvreert waarbij men tot bezetter en moordenaar wordt gemaakt

Profile picture for user Lisette Kuijper
BHIC Lisette Kuijper zei op 26 november 2024

Wat heftig dat de dood van je oom zo'n grote impact heeft gehad op je moeder en dat het zo lang heeft doorgewerkt in jullie familie. Hartelijk dank voor je reactie, Gerrit.

Reactie toevoegen

Beperkte HTML

  • Toegelaten HTML-tags: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd> <h2 id> <h3 id> <h4 id> <h5 id> <h6 id>
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.

*Deze velden zijn niet verplicht en worden ook niet zichtbaar op deze website. Wij gaan vertrouwelijk om met uw e-mailadres en telefoonnummer.