Ben wordt geboren op 31 januari 1919 in Tilburg en woont in Bergen op Zoom waar hij ambtenaar eerste bureauhouder is. Tijdens de Duitse bezettingsjaren is hij actief in het verzet en verricht op landelijk niveau uiteenlopende werkzaamheden voor verschillende groepen. In Breda helpt hij bij de verspreiding van het illegale blad De Stem en voor het verzet in Drenthe verzamelt hij inlichtingen. Daarnaast heeft hij contact met verzetslieden Jan Roovers en plaatsgenoot Gerard Dercks, lid van de Oranjegarde en hoofdredacteur van De Stem. In 1944 duikt Ben met Gerard voor enige tijd onder op de boerderij van Frans van Spreeuwel in Haghorst bij Diessen. Omdat ze vanwege hun illegale activiteiten ook voor de familie een risico vormen, besluiten Ben en Gerard een ondergrondse schuilplaats in bosgebied Het Stuk uit te graven om vandaaruit hun verzetswerk voort te zetten.
De Sicherheitsdienst (SD) heeft Jan en Gerard al langer in het vizier en probeert hen in Tilburg te arresteren. Gerard slaat een van de agenten neer en weet te ontsnappen; Jan raakt dodelijk gewond en overlijdt later in het hospitaal in kamp Vught. Eind augustus 1944 wordt Gerard echter samen met Ben in Utrecht alsnog opgepakt. Opnieuw wordt er geweld gebruikt en ditmaal raakt Gerard zelf ernstig gewond. Ze worden allebei vastgezet in kamp Vught, waar ze op 5 september 1944, ‘Dolle Dinsdag’, worden gefusilleerd. Ze zijn slachtoffer van de zogenaamde Deppner-executies, de grootschalige executies zonder proces die de Duitsers tussen eind juli en begin september 1944 uitvoeren. Ben is 25 jaar geworden.
Zodra het bericht van de executie de familie Van Spreeuwel in Haghorst bereikt, verwijderen zij alle achtergebleven bewijsmateriaal van de onderduikers, onder andere duizenden exemplaren van De Stem. Deze worden eerst in de tuin begraven, maar als niet lang daarna Duitse soldaten op de boerderij worden ingekwartierd die ook nog eens splinterputjes zullen graven, wordt de stapel weer uitgegraven en in de beerput gedumpt.
Reacties
misschien nog toevoegen dat hij slachtoffer werd van de zogenaamde Deppnerexecuties? Voor de grote meerderheid naar Sachsenhausen gedeporteerd werd, zijn in Vught nog "zware gevallen" gefusilleerd.
Foto van De Wijs (neem ik aan: schuilkelder piloten): http://www.haghorstonsdorp.nl/data/documents/15-oorlogweb.pdf
Zo kwam Frans van Spreeuwel op de Lage Haghorst ongewild in grote moeilijkheden door onderdak te geven aan twee onderduikers. Deze mannen, Bernard de Wijs en Gerard Dercks, bleken zeer actief te zijn in het verzet, wat voor het gezin van Spreeuwel te gevaarlijk was. De mensen van de ondergrondse, zoals het verzet genoemd werd, zagen het gevaar ook en bouwden een ondergronds onderkomen in het bosgebied “Het Stuk” van waaruit zij verder hun werk uitoefenden. Op 29 augustus 1944 liepen deze mannen in Utrecht in de val en zijn er door de Duitsers gevangen genomen. Op 5 september dat jaar werden zij gefusilleerd in Vught. Toen dit bericht Frans van Spreeuwel bereikte, zorgde hij er samen met anderen voor dat alle achtergebleven bewijzen van hun aanwezigheid werden opgeruimd. Onder dat bewijsmateriaal waren duizenden exemplaren van het illegale blad “De Stem”. Voor de veiligheid werden de kranten op de boerderij begraven. Later moesten deze in allerijl weer opgegraven worden omdat er Duitse soldaten werden ingekwartierd bij de familie Van Spreeuwel die op de boerderij splinterputjes gingen graven. Het risico dat de bladen gevonden zouden worden, was te groot. Daarom liet Frans die in de beerput verdwijnen.
Bedankt voor de informatie, Diete. We gaan het verwerken in het verhaal van Ben de Wijs - en van zijn verzetskameraad Gerard Dercks.
Ik ben een neef van Bernardus de Wijs. Ik ken alleen wat mijn vader over zijn broer vertelde. Ik kan alleen vertellen dat mijn opa en oma pas 2 jaar na het einde van de oorlog uitsluitsel kregen wat er met Ben gebeurd was.
Dit kwam door dat de gegevens van kamp Vught pas vrij kwamen na de processen in Neurenberg. Als er u meer informatie heeft hoor ik dat graag.
Groeten Hans de Wijs
Wat erg, Hans, dat je opa en oma pas twee jaar later mochten vernemen wat er gebeurd was. Wat moet dat een onzekere en trieste periode zijn geweest.
Mochten wij nog meer informatie verkrijgen dan houden we je via deze site zeker op de hoogte. Hopelijk is dat ook het geval mocht dhr. Oudesluijs nog informatie hebben of verkrijgen.
Interessant om te lezen dat mijn opa onderdak heeft geboden aan deze verzetstrijders. Ik ben trots dat hij dit heeft gedaan ondanks de risico’s voor het gezin. Weet niet in hoeverre de rest vd familie op de hoogte is van dit verhaal. Ik ga dit zeker eens polsen.
Bedankt Francois, voor je mooie bericht. Dat is terecht een opa om trots op te zijn.
Reactie toevoegen