Johan Jansse

Johan wordt geboren op 24 mei 1901 in Zevenbergen en woont in Nederlands-Indië, waar hij zich aansluit bij de Landstorm. Dit KNIL-hulpkorps is samengesteld uit mannen die te oud zijn voor reguliere krijgsdienst, maar in noodgevallen kunnen worden ingezet voor territoriale verdediging.

Op 8 december 1941, een dag na de aanval op Pearl Harbor, verklaart de Nederlandse regering vanuit Londen Japan de oorlog. De Japanners grijpen dit aan om Nederlands-Indië direct binnen te vallen. Vanwege zijn natuurlijke oliebronnen en geostrategische ligging is de verovering van de Nederlandse kolonie voor de Japanners een van de belangrijkste doelen geworden om Oost-Azië te kunnen overheersen. Tegen deze achtergrond wordt Johan als sergeant van de Landstorm ingelijfd bij het KNIL en ingezet bij de verdediging van de kolonie.

Na een veldtocht van drie maanden hebben de Japanners de belangrijkste strategische punten in de archipel veroverd. Het KNIL, slecht voorbereid en uitgerust en ernstig gehinderd door besluiteloosheid aan de top, biedt nog heftige tegenstand, maar is niet opgewassen tegen de superieure Japanse vuurkracht. Op 8 maart 1942 wordt het KNIL in Bandoeng gedwongen tot overgave. Johan wordt rond deze tijd krijgsgevangen genomen en samen met duizenden andere Nederlandse militairen afgevoerd naar de kampen. Hij komt uiteindelijk terecht in een van de kampen van Palembang op Sumatra.

In de Japanse kampen staan de krijgsgevangenen bloot aan de meest uiteenlopende ontberingen en stelselmatige mishandeling. Ze worden gedwongen tot zwaar, uitputtend werk ten behoeve van de Japanse krijgsverrichtingen, maar ontvangen nauwelijks afdoende voeding, medicijnen en kleding. Huisvesting in de kampen is erbarmelijk slecht, zodat besmettelijke en tropische ziekten zich snel kunnen verspreiden. In hun verzwakte toestand lopen de gevangenen niet alleen groot risico ernstige ongelukken te maken, maar ze worden ook afgeranseld door de bewakers als zij vinden dat het werk niet hard genoeg opschiet. Onder deze omstandigheden vinden duizenden militairen in de kampen de dood.

Ook voor Johan worden de ontberingen uiteindelijk te veel. Op 13 juli 1945 bezwijkt hij in Palembang aan de gevolgen van uitputting, ondervoeding en ziekte. Hij is 44 jaar geworden en vindt zijn laatste rustplaats in Bandung op het Nederlands ereveld Pandu.