Wim wordt geboren op 9 juni 1902 in Zevenbergen. Sinds 1931 is hij burgemeester van de gemeente Bakel en Milheeze. Als de Duitse bezetting aanbreekt, besluit hij in functie te blijven, om te voorkomen dat zijn post wordt overgenomen door een NSB’er. Hij zit zich ondertussen in voor het welzijn en de belangen van de inwoners van zijn gemeente.
Met het verstrijken van de jaren gaan de burgemeesters van verschillende gemeenten in zuidoostelijk Noord-Brabant intensiever in het geheim overleggen wat te doen als ze met Duitse verordeningen worden geconfronteerd. Van dit ‘burgemeestersverzet’ wordt burgemeesters van Geldrop Harry van der Putt min of meer de leider gezien, vanwege zijn ervaring en contacten met Den Haag.
Als in mei 1944 het bevel komt om arbeiders uit Bakel en Milheeze te leveren voor de aanleg van verdedigingswerken in Zeeland, weigert Wim deze af te staan. Ook de andere zes burgemeesters die met hetzelfde worden geconfronteerd, besluiten te weigeren. Hij weigert opnieuw als hij arbeiders en paarden moet leveren voor de aanleg van een Duits schaduwvliegveld bij De Rips, in zijn gemeente. Het verzet adviseert hem om onder te duiken, omdat represailles nu beslist zouden volgen, maar Wim wil zijn burgers niet in de steek laten. Op dat moment wordt hij al actief geschaduwd ene Kruschke die de leiding heeft over de aanleg van het vliegveld en al heeft gedreigd willekeurig burgers dood te schieten indien Wim blijft weigeren.
Op 5 juli wordt Wim gesommeerd in Vught te verschijnen, waar hij met een aantal andere burgemeesters en ambtenaren opnieuw te horen krijgt dat ingezetenen moeten worden afgestaan ten behoeve van de Duitse oorlogsinspanningen. Als opnieuw geweigerd wordt, worden de burgemeesters ter plekke gearresteerd en vastgezet in de SD-gevangenis Mariënhof in Vught. Per onmiddellijke ingang zijn ze allemaal uit hun functie als burgemeester gezet. Kort daarop worden ze kamp Vught binnengebracht.
Op 5 september 1944 (‘Dolle Dinsdag’) gaat de SS vanwege het naderen van de geallieerde troepenmacht over tot overhaaste evacuatie van het kamp. Wim wordt met zijn collega’s en de rest van de mannelijke bevolking van het kamp op transport naar gezet naar Sachsenhausen bij Oranienburg gezet. Na een dagenlange treinrit in een veewagon, zonder eten en drinken komt Wim daar uitgeput aan op 8 september. Iedere dag moet Wim daar om vijf uur in de ochtend op appel verschijnen om vervolgens in een groep tweeënhalve kilometer te marcheren naar hun werkplaats: Klinkerwerk Oranienburg. Voor de gevangenen in Sachsenhausen geldt dit als het ergste wat hen bij leven kan overkomen. In de fabriek worden de gevangenen als dwangarbeider ingezet voor de productie van bakstenen, in de eerste jaren van het naziregime nog ten behoeve van de megalomane bouwprojecten van Albert Speer voor Berlijn. Naderhand werd het werk een vorm van Vernichtung durch Arbeit, het opzettelijk doodwerken van de gevangenen. De gevangenen maken er lange dagen van zeer zwaar werk dat ook met ziekte en extreme kou, ’s nachts tot -25 graden, moet worden uitgevoerd. Ondertussen staan de gevangenen bloot aan de meest uiteenlopende, sadistische mishandelingen en worden er niet zelden willekeurig gevangenen zonder aanleiding doodgeschoten. Het eten bestaat uit niet meer dan een snee brood en dunne koolsoep. Na enkele maanden wordt Wim fysiek compleet gebroken uit de Klinker gehaald en in Sachsenhausen gehouden.
Begin februari 1945 wordt Wim naar concentratiekamp Buchenwald gebracht en daar de Revier, de ziekenbarak, binnengebracht. Een medegevangene weet hem hier vandaan te halen, omdat dit een zekere dood betekent.
Terug in de hoofdbarak leunt hij in de avond van 8 februari tegen een paal. Het is voor hem onmogelijk geworden om zijn bed in te kruipen. Wim is zo ver verzwakt en afgetakeld dat hij zelfs voor de lichtste inspanningen geen kracht meer kan opbrengen. De blokoudste ziet Wim staan en begint genadeloos hard op hem in te slaan en te schoppen, almaar schreeuwend dat hij zijn bed in moet. Wim zakt in elkaar en blijft op de vloer liggen – hij verroert zich niet meer. In de vroege ochtend van 9 februari 1945 overlijdt hij. Wim is 42 jaar geworden en laat een weduwe met vier jonge dochters achter.
Reacties
Op vrijdag 18 oktober j.l. Hebben wij in Bakel in de Julianastraat een herinneringsmonument onthult voor Wim Wijtvliet,
Aan 75 Jaar bevrijding mag je soms ook een andere waardevolle betekenis geven.
Als HKK Bakel en Milheeze & HKK De Blikken Emmer, De Rips kunnen we gezamenlijk terugkijken op een mooie onthulling van het monument ter nagedachtenis aan Wim Wijtvliet.
De genodigden waaronder de dochters van Wim Wijtvliet en hun familie werden in de Heemkamer ontvangen door de Burgemeester Michiel van Veen. Nadien zijn we gezamenlijk onder begeleiding van Het Willibrordusgilde door het gildepad gelopen naar de plek direct naast de Mariagrot in de Julianastraat. De onthullingsceremonie werd luister bijgezet door Fanfare Concordia uit De Rips en het zangkoor La Vivacié uit Bakel, De Last Post werd geblazen door Wim Bardoel, kleinzoon van pas overleden Sjoerd Ypma, de initiatiefnemer voor dit monument. De onthullingsceremonie was indrukwekkend en emotioneel te noemen. De sprekers Bernard Ploegmakers, Colinda Bardoel, Burgemeester Van Veen en Emmy Thijssen-Wijtvliet gaven ieder een mooie uiteenzetting van waarom zij allen achter dit initiatief stonden.
Als voorzitter van de Heemkunde Bakel en Milheeze vond ik het zeer prettig dat wij het herinneringsmonument mochten onthullen onder veel publieke belangstelling.
Het was een mooie bijeenkomst. Ik ben blij dat ik gegaan ben. Ben vroeger vriendin geweest van Emmy, die ik 68 jaar niet meer gezien heb. Wilde ook voor haar de bijeenkomst meemaken. Hulde voor allen die deze onthulling hebben mogelijk gemaakt.
Hallo Ben en Tiny, wat mooi dat Wim Wijtvliet in Bakel nu ook met een monument gehuldigd is. Zo wordt de burgemeester en het offer dat hij heeft gebracht op gepaste wijze in herinnering gehouden.
Had me per ongeluk uitgeschreven. Wil graag geinformeerd blijven.
Er werd vrijdag ook gezegd dat Wim Wijtvliet geen namen wilde geven van Bakelse inwoners. Mijn vader vertelde eens dat op een gegeven moment Van Denderen (politieman in Bakel) aan de deur kwam om te zeggen dat mijn vader gezocht werd. Hij was voorzitter van de werkliedenvereniging (denk dat dat later Partij van de arbeid is geworden). En ik heb zo'n vermoeden dat die van Denderen de opdracht van burgemeester Wijtvliet heeft gekregen om dat gaan te vertellen. Hij is toen op zijn fietsje vertrokken van Bakel naar ergens in de buurt van Grave, daar woonde familie. Ik weet niet hoe lang hij daat is gebleven.
Bedankt Tiny, dus je vader is gered dankzij deze aktie van Wim Wijtvliet? Wat zullen jullie hem dankbaar zijn!
Uitgesproken vanavond, na de grote herdenking van 75 jaar Auschwitz kwam ik via mijn dochter deze en andere links van mijn oom Wim op het spoor. Wat een nieuwe openbaring voor me om zó diepgaand in zijn verleden te duiken, waarvan ik alleen in grote lijnen op de hoogte was. Mijn vader werd toeziend voogd over zijn vier dochters. Een kleindochtertje werd later ons bruidsmeisje en dat maakt dat oom Wim mij zo na aan het hart ligt, al heb ik hem nooit ontmoet. Ik dank hem voor zijn sterke getuigenis van een rotsvast geloof in de juiste beslissing op het juiste moment. De kracht die hij putte uit zijn Godsvertrouwen in de uiteindelijk goede afloop!
Bedankt voor je reactie Margriet, fijn om te lezen dat wij, en andere sites, mogen bijdragen aan het herdenken van je oom. Binnen jullie familie is dat, zo te lezen, zeer goed gelukt.
Reactie toevoegen