Abraham van Meenen

Abraham wordt geboren op 22 maart 1893 in Tilburg als zoon van Willem van Meenen en Neeltje Riede. Hij trouwt in 1921 te Loosduinen met Johanna Kardol en reist begin jaren twintig naar Batavia in Nederlands-Indië. Daar wordt zijn dochter Neeltje geboren. In Indië dient Abraham als vliegtuigmaker bij de Koninklijke Marine. Later wordt hij gepromoveerd tot oppervliegtuigmaker van de Marine Luchtvaartdienst.

Op 8 december 1941, een dag na de aanval op Pearl Harbor, verklaart de Nederlandse regering vanuit Londen Japan de oorlog. De Japanners grijpen dit aan om Nederlands-Indië direct binnen te vallen. Vanwege zijn natuurlijke oliebronnen en geostrategische ligging is de verovering van de Nederlandse kolonie voor de Japanners een van de belangrijkste doelen om Oost-Azië te overheersen. Tegen deze achtergrond wordt ook Abraham ingezet bij de verdediging van Nederlands-Indië.

Na een veldtocht van drie maanden hebben de Japanners de belangrijkste strategische punten in de archipel veroverd. Het KNIL, slecht voorbereid en ernstig gehinderd door besluiteloosheid aan de top, biedt sporadisch nog heftige tegenstand, maar is niet opgewassen tegen de superieure Japanse vuurkracht. Ook de samenwerking met de voor de verdediging cruciale Koninklijke Marine verloopt slecht. Op 8 maart 1942 capituleert het KNIL in Bandoeng. Abraham wordt dan samen met duizenden andere Nederlandse militairen krijgsgevangen genomen en afgevoerd naar de kampen.

Op 16 september 1944 wordt Abraham ingescheept op het Japanse vrachtschip Junyo Maru. Aan boord bevinden zich 1377 Nederlandse, 64 Britse en Australische en 8 Amerikaanse krijgsgevangenen en niet minder dan 4200 romusha’s, Javaanse slavenarbeiders. Alles bij elkaar bevinden er zich zo’n 6500 krijgsgevangenen in de stikbenauwde ruimen van het schip. Hun bestemming is Sumatra, waar ze als dwangarbeiders zouden worden ingezet bij de aanleg van de Pakanbaroe-spoorlijn. Aan deze spoorlijn werken voornamelijk oudere krijgsgevangenen; de jongeren worden naar het vasteland van Zuidoost-Azië getransporteerd voor werk aan de veel langere en meer beruchte Birma-spoorlijn.

Zo ver zal het uiteindelijk niet komen. Op 18 september 1944, om half zes in de namiddag bevindt het zich voor de kust van Sumatra, ter hoogte van Benkoelen. De opvarenden worden dan opgeschrikt door een aantal explosies aan boord, gevolgd door sirenes. Paniek breekt echter uit zodra de achtersteven van het schip begint te zinken en de boeg omhoog komt. Het schip blijkt te zijn getroffen door torpedo’s van de Britse onderzeeër HMS Tradewind. De gevangenen die op deze tropisch warme dag aan dek mochten komen, proberen in het water te overleven door zich aan het wrakhout of reddingssloepen vast te klampen. De gevangenen in de scheepsruimen maken geen schijn van kans en gaan met het schip ten onder. Van de 5600 opvarenden kwamen er 4720 om het leven; het is daarmee een van de grootste scheepsrampen aller tijden. Een van de slachtoffers is Abraham. Hij is 51 jaar geworden en laat een weduwe met dochter achter.