Bernard wordt geboren op 10 juli 1921 in Tilburg als zoon Jan van de Mortel en Josephina Houben. Zijn vader is vanaf januari 1940 burgemeester van Tilburg en ziet erop toe dat tijdens zijn ambtstermijn zo min mogelijk met de Duitsers wordt samengewerkt. Hij weet te voorkomen dat de Duitsers represailles uitvoeren na de zegeltjeskraak van 25 januari 1944 (een dag na de mislukte aanslag op Piet Gerrits). Jan wordt in de zomer van 1944 uit zijn ambt gezet en vastgezet in Sint-Michielsgestel, maar na de bevrijding opnieuw geïnstalleerd als burgemeester.
Joost, oudere broer van Bernard, is tijdens de oorlog actief verzetspleger en wordt daarvoor in 1944 door de Duitsers gefusilleerd in kamp Vught. Ook zijn andere broer Jan is actief in het verzet en wordt naar de Duitse kampen gestuurd. Na het einde van de oorlog keert hij in verzwakte toestand terug.
Nadat hij de HBS aan het Sint-Odulphuslyceum heeft doorgelopen, meldt Bernard zich in 1947 voor militaire dienst bij de Koninklijke Landmacht in Amersfoort. Daar wordt hij als reserve eerste luitenant ingedeeld bij het 4e Bataljon Garde Regiment Grenadiers.
Voor de vervulling van zijn dienstverband zal hij naar Nederlands-Indië afreizen, waar direct na de Japanse capitulatie het revolutionaire geweld van de Indonesische onafhankelijkheidsstrijd is losgebarsten. Bernard wordt uitgezonden om er bij te dragen aan het herstel van de rust en het Nederlandse gezag.
Na drie maanden opleiding vertrekt Bernard op 28 mei 1947 met de Kota Inten naar de Oost, waar hij na een zeereis van een maand debarkeert in Soerabaja op Java. Zijn eenheid is actief in de sector Tjermee en neemt kort actief deel aan de Eerste Politionele Actie van 21 juli tot 4 augustus 1947. Daarna wordt het bataljon gelegerd langs de kust ten noorden en zuiden van Soerabaja en neemt het kort deel aan acties op het eiland Madoera. In deze periode krijgt Bernard van thuis het bericht dat zijn vader op 21 december 1947 is overleden.
Tijdens de Tweede Politionele Actie van 19 december 1948 tot 5 januari 1949 neemt Bernard deel aan de militaire operaties van Lawang naar Kediri. Ze ondervinden niet veel hinder van revolutionaire guerrilla’s, maar de voortgang wordt vertraagd door veel wegversperringen en hinderlagen. Nadat de sectoren rondom Kediri zijn ingenomen, wordt het gebied met patrouillegangen en gerichte acties gezuiverd van infiltranten.
Tijdens deze acties sneuvelt Bernard op 12 januari 1949 in Djombang. Hij is 27 jaar geworden en vindt zijn laatste rustplaats op het Nederlands ereveld Kembang Kuning in Surabaya.
In korte tijd is de familie Van de Mortel zeer zwaar getroffen. Bernards broer Joost wordt in augustus 1944 als verzetsstrijder gefusilleerd in kamp Vught; zus Josephina verongelukt in december 1944 tijdens het paardrijden; vader Jan overlijdt in december 1947 op 67-jarige leeftijd, Bernard zelf sneuvelt in Indië en broer Jan overlijdt voortijdig in 1956 als gevolg van de geleden ontberingen in de Duitse concentratiekampen.
Reactie toevoegen