Bidprentje H.D. Visker met katholieke doopnamen (bron: F. Pasteels)

Henk Visker

1920 - 1944

Henk wordt geboren op 29 mei 1920 in Batavia en woont aanvankelijk in Hilversum. Zijn ouders scheiden voor de oorlog, waarna Henk zich gaat bekwamen als violist. Als de oorlog voor Nederland uitbreekt, speelt hij voor een radio-orkest en moet op enig moment het Horst Wessel-lied spelen, dat dan geldt als de ‘nationale hymne’ van de nazi’s. Als Henk weigert, wordt hij gearresteerd en vastgezet in kamp Amersfoort. In gevangenschap leert hij daar enkele priesters kennen die hem inspireren om zich op te laten nemen in de katholieke gemeenschap.

Na zijn vrijlating vindt hij onderdak in het rooms-katholieke Gezellenhuis in Eindhoven, waar hij kennismaakt met kapelaan Frans de Beer. Henk laat de kapelaan weten katholiek te willen worden. Nadat het echtpaar Pasteels zich als peetouders opwerpt, wordt Henk op 24 april 1943 katholiek gedoopt als Henricus Leo Maria Visker. Met zijn peetouders kan hij het zo goed vinden, dat zij hem aanbieden bij hem in te wonen. Omdat zijn vioollessen te weinig opleveren, krijgt hij net als de kinderen van zijn peetouders zakgeld mee.

Henk neemt zijn nieuwe geloof serieus en brengt regelmatig lange weekenden door bij de Benedictijnen in Oosterhout. Op enig moment treedt er toch onmin op met zijn peetouders en hij verlaat het huis om vervolgens onderdak te vinden bij de familie Loudon in Stratum. Hij verliest het contact met zijn peetouders echter niet uit het oog en komt na verloop van tijd weer regelmatig langs.

Op 17 september 1944 gaat operatie Market Garden van start en wordt Eindhoven in dat kader de volgende dag bevrijd. Omdat Henk de Engelse taal goed beheerst, besluit hij zich bij de Binnenlandse Strijdkrachten te melden als tolk voor de geallieerde troepen en wordt geaccepteerd. Op 21 september neemt hij afscheid van zijn peetouders, want zijn onderdeel zal noordwaarts door de corridor richting Nijmegen en Arnhem optrekken.

Op 22 september 1944, de eerste dag van zijn missie, sneuvelt Henk bij de gevechten in Veghel, 24 jaar oud. De familie Pasteels blijft lange tijd in onzekerheid, totdat een kennis hen bericht dat hij Henks noodgraf in Veghel heeft aangetroffen. Dan blijkt dat hij al een dag na hun afscheid is omgekomen.

Henk wordt aanvankelijk in Eindhoven begraven, maar vindt later zijn laatste rustplaats op het Nationaal Ereveld in Loenen.

Meer
Meer

Steek een kaarsje op

+opsteken
Meer

Reacties

G.M. van Veldhoven zei op 20 september 2018

Op een onduidelijke manier werd Hendrik Dirk Visker in de oorlog mijn vioolleraar. Ergens in 1943 had mijn vader iemand op bezoek aan wie ik mijn handen moest laten zien. Nadat dat gebeurd was, zei de bezoeker dat hij mij wel les wilde geven. Op dat moment veranderde mijn pianoles in vioolles en werd ik om de twee weken naar een ander adres in Eindhoven gestuurd om les te halen. Zo heb ik heel wat wachtkamers, spreekkamers en kantoren aan de binnenkant gezien. Waarom dit allemaal zo geregeld was en wat de achtergronden waren, wist ik niet en hoefde ik kennelijk ook niet te begrijpen. Ik hoorde dat mijn leraar voor de oorlog in Batavia in een orkest gespeeld had, maar in feite kreeg ik les van iemand zonder verdere personalia.

Totdat de bevrijding kwam, 18 september 1944, door de 101 Airborne Division. Op 19 september stond Hendrik Dirk Visker bij ons voor de deur, in uniform. Hij kwam de vioollessen afzeggen en afscheid nemen. Hij had als tolk dienst genomen bij de Amerikanen en moest verder met de oprukkende troepen. Hij was vol enthousiasme en gedrevenheid. Drie dagen later was hij dood. 22 september 1944. Gesneuveld in de Operatie Market Garden bij hevige gevechten rondom Veghel.

Jarenlang heb ik met dit verhaal in mijn achterhoofd gelopen, niet wetende wat er mee te doen. Hoe kwam mijn vader aan hem? Tot welke circuits behoorde Hendrik Dirk Visker eigenlijk? Hij maakte een solitaire indruk, maar had hij geen mensen om hen heen? Wie bekommert zich nu nog om hem? Totdat ik besloot hem alsnog te zoeken en hem mijn respect te betuigen, want ook hij heeft een jong en talentvol leven geofferd. De zoektocht heeft zijn laatste rustplaats opgeleverd en vandaag 18 september, 74 jaar later, wijd ik deze herinnering aan zijn nagedachtenis.

Gery M. van Veldhoven, Tilburg 18 september 2018

Profile picture for user Frank van Doorn
BHIC Frank van Doorn zei op 4 oktober 2018

Beste Gery, hartelijk dank voor deze mooie herinnering aan Hendrik Dirk Visker. Zo wordt ook hij passend in ere gehouden, als oorlogsslachtoffer en als soldaat die bijdroeg aan de verdere bevrijding van Nederland.

F.J.M.Pasteels zei op 19 oktober 2019

Is de tekst op pagina 1 en 2 (van9) een exerpt van door mij via Mevr. Luyten ingediende informatie?
Zo nodig wil ik dat nog wel herhalen.
Kunt U mij in verbinding brengen met G.van Veldhoven of mij zijn adresgegevens geven? Bij voorbaat dank.

Profile picture for user Frank van Doorn
BHIC Frank van Doorn zei op 21 oktober 2019

Beste F. Pasteels, zojuist heb ik per mail gereageerd, maar ook langs deze weg nog hartelijk dank voor uw bericht. En uw vraag is aan Gery van Veldhoven uitgezet.

Profile picture for user Frank van Doorn
BHIC Frank van Doorn zei op 22 oktober 2019

F.J.M. Pasteels schrijft:

In Memoriam Henk Visker. Een “halfbroer” was hij niet, maar toch…

 

Henk was, net als ik, ook van 1920: op 29 mei geboren te Batavia. Wanneer zijn ouders gescheiden zijn weet ik niet, maar bij mijn weten hebben we ze nooit ontmoet.

Henk werd violist, en naar het schijnt een zeer begaafde. Toen de oorlog in 1940 uitbrak speelde hij in een radio-orkest. Bij een zekere gelegenheid moest het Horst Wessel-lied gespeeld worden. Dat gold zoveel als de nationale hymne van de Nazi's, gecomponeerd ter verheerlijking van de eerste nazi die omkwam bij rellen in Duitsland.

Henk weigerde dit te spelen. Hiervoor werd hij veroordeeld tot gevangenschap in kamp Amersfoort. Dit was ook een doorgangskamp voor degenen die veroordeeld waren tot een straf in een concentratiekamp in Duitsland!

Daar leerde hij ook enkele priesters kennen die gevangen zaten. Zijn bidprentje zegt: “daar trof het eerste licht van Gods genade zijn altijd zoekende ziel.” Die priesters hebben hem aan het denken gezet, dat is zeker. Na zijn vrijlating gaat Henk niet terug naar het Hilversumse, maar komt in Eindhoven terecht waar hij onderdak vindt in het R. K. Gezellenhuis aan de Deken v. Somerenstraat. Hoe de relatie tot stand gekomen is weet ik niet, maar hij maakte daar kennis met Frans de Beer die kapelaan was in onze parochie. Henk wil katholiek worden en gaat bij hem in de leer. Als het definitief is dat hij gedoopt wil worden zoekt kap. De Beer peetouders voor hem, die vindt hij in mijn vader en moeder. Op 24 april 1943, daags voor mijn verjaardag, wordt Henk in onze kerk gedoopt en is het een beetje feest thuis. Henk komt regelmatig bij ons over de vloer, er wordt hem wel eens wat toegestopt, blijft al eens eten tot mijn ouders zeggen: kom bij ons wonen, we hebben er de plaats voor en de middelen.

Henk wordt - op enkele lesjes na heeft hij geen inkomsten - behandeld zoals ook ik en mijn zusjes behandeld worden, gekleed en van zakcenten voorzien. Moeder geniet van zijn vioolspel, en speelt regelmatig met hem samen.

Henk meende zijn katholiek zijn echt en het zoeken hield bij zijn doop niet op: ik ben diverse malen met hem naar Oosterhout geweest om er een lang weekend bij de Benediktijnen door te brengen. Tot er toch een haar in de boter komt en hij min of meer met ruzie bij ons weg gaat. Hij vindt onderdak bij de familie Loudon in Stratum.

Het contact gaat gelukkig niet verloren, want na verloop van tijd komt Henk weer regelmatig in de Nassaustraat een kijkje nemen. Dan gaat op 17 september 1944 de operatie Market Garden van start en wordt Eindhoven op de 18e bevrijd.

De zoeker vindt een nieuwe uitdaging: de Engels taal goed meester zijnde meldt hij zich en wordt geaccepteerd als tolk. De 21ste komt hij afscheid nemen, want de eenheid waarbij hij is ingelijfd moet zich noordwaarts verplaatsen, langs de “corridor” richting Nijmegen—Arnhem. We horen niets meer van Henk. Tot geruime tijd later een goede kennis, Jac. Arts uit de Gagelstraat, evenals vader kerkmeester van de parochie, komt vertellen dat hij in Veghel is geweest en daar een noodgraf heeft aangetroffen van... Henk Visker, gesneuveld op de eerste dag van zijn missie: 22 september 1944. Mijn ouders hebben hem doen overbrengen naar het parochie-kerkhof aan de Doelenstraat in Eindhoven, waar hij begraven is. Het is dan november 1945. Het werd niet zijn laatste rustplaats want op verzoek van de Oorlogsgravenstichting, en met toestemming van mijn moeder heeft Henk Dirk Visker, gedoopt als Henricus Leo Maria, zijn eeuwige laatste rustplaats op het Ereveld te Loenen op de Veluwe gekregen.

 

Ferd Pasteels

10 april 2005

Reactie toevoegen

Beperkte HTML

  • Toegelaten HTML-tags: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd> <h2 id> <h3 id> <h4 id> <h5 id> <h6 id>
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.

*Deze velden zijn niet verplicht en worden ook niet zichtbaar op deze website. Wij gaan vertrouwelijk om met uw e-mailadres en telefoonnummer.