J.J.F. Bartels (bron: Oorlogsgravenstichting)

ir. Jan Bartels

1890 - 1945

Jan wordt op 11 mei 1890 geboren in Bergen op Zoom en woont in het Noord-Hollandse Laren. Hij werkt als elektrotechnisch ingenieur en met zijn vrouw Annie Striethorst zet hij zich al op een vroeg moment tijdens de bezetting in voor het verzet. Ook hun dochter sluit zich aan bij het actieve verzet en wordt lid van Knokploeg-Nijmegen.

Jan wordt echter ontdekt en op 26 september 1941 gearresteerd. Na bijna zes maanden in de gevangenis te Scheveningen (het ‘Oranjehotel’) te hebben gezeten, wordt hij op 20 maart 1942 overgebracht naar kamp Amersfoort, waar hij tot 12 november 1942 blijft. Die dag volgt transport naar concentratiekamp Buchenwald bij Weimar.

Op 3 maart 1944 wordt Jan binnengebracht in Natzweiler in de Franse Vogezen, een Nacht und Nebel-kamp waar zeer zware dwangarbeid wordt verricht in de steengroeves. Vanwege het naderen van de geallieerde strijdmacht, wordt Natzweiler geëvacueerd; de gevangenen worden overgebracht naar de buitenkampen van Natzweiler in Zuidwest-Duitsland en naar Dachau bij München.

De laatste dagen voorafgaand aan de bevrijding van Dachau worden gekenmerkt door enorme chaos. In een poging hun misdaden voor de geallieerden te verhullen, brengt de SS nog duizenden gevangenen om het leven, of zetten hen op dodenmarsen naar de Alpen.

Het is niet bekend wanneer en onder welke omstandigheden Jan precies is omgekomen. Als datum van overlijden is 24 april 1945 vastgelegd. Jan is dan 54 jaar geworden.

Jans vrouw Annie zette in Nederland de hulp aan onderduikers onverminderd voort, onder andere door Joodse vluchtelingen in huis te halen. Maar ook zij wordt uiteindelijk verraden. Op 16 februari 1944 vindt een inval plaats in het huis in Laren en van alle dan aanwezige Joodse onderduikers weet er slechts een te ontsnappen. De rest wordt afgevoerd naar Auschwitz en daar vermoord. Slechts een onderduiker overleeft het kamp. Annie zelf wordt naar Ravensbrück afgevoerd en komt daar op 29 januari 1945 om het leven, enkele maanden voor haar echtgenoot.

Meer
Meer

Steek een kaarsje op

+opsteken
Meer

Reacties

D.M. Oudesluijs zei op 10 augustus 2019

De heer ir. Johan Jacobus Franciscus (Jan) Bartels (Bergen op Zoom 1890 – Dachau, 24/04/1945) en zijn vrouw Johanna Antonia Maria (Annie) Bartels-Striethorst (Amsterdam 26/03/1886 -Ravensbrück 29/01/1945) waren tijdens de Tweede Wereldoorlog woonachtig op het adres Bijenstand 1 in Laren. Vanuit dit huis voerde Jan Bartels, als een van de eersten, zijn verzetsacties tegen de Duitse bezetter. Hij werd hier op 26 September 1941 gearresteerd en keerde nooit meer terug uit gevangenschap. Zijn echtgenote, Annie, verborg in dit huis het echtpaar Kattenburg, Kurt Schöndorff & Ella Schöndorff-Meijer en Edgar Weinberg tegen de Jodenvervolging.
Op 16 februari 1944 werd een inval gepleegd door landverraders. Slechts Ella Schöndorff wist te ontsnappen. Van alle andere bewoners is alleen Edgar Weinberg uit Auschwitz teruggekeerd. Later waren hier een illegale radiozender en wapendepot gevestigd. De dochter des huizes, Els Bartels, vocht samen met de knokploeg ‘Nijmegen’ tegen de vijand.
In Kwartaalberichten 115 [2011-1] , 140 [(2017-2] en144[2018-2] schreven we uitgebreid over het onderduikadres Bijenstand 1 en de jeugdherinneringen van Steven Weinberg, het ‘meest gewenste kind van Europa’.
Op maandag 16 november 1987 werd tijdens een sobere plechtigheid het straatnaambord aan de zijde van de Schapendrift onthuld.
Bronnen: Laarder Courant De Bel; Tijding 1945.
daar ook foto's https://historischekringlaren.nl/bartelspaadje/

Profile picture for user Frank van Doorn
BHIC Frank van Doorn zei op 12 augustus 2019

Bedankt voor de informatie, Diete!

M.M. Broekema zei op 12 augustus 2022

In de eerste zin van het In Memoriam hierboven dient "Zuid-"' te worden gewijzigd in "Noord-". Bartels woonde in Laren, het Gooi, Noord-Holland.
Vriendelijke groet,
M.M. Broekema

Profile picture for user Mariët Bruggeman
BHIC Mariët Bruggeman zei op 15 augustus 2022

Beste M.M. Broekema, heel erg bedankt voor deze correctie. U heeft natuurlijk helemaal gelijk; het is inmiddels aangepast. Nogmaals dank voor het doorgeven.

Reactie toevoegen

Beperkte HTML

  • Toegelaten HTML-tags: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd> <h2 id> <h3 id> <h4 id> <h5 id> <h6 id>
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.

*Deze velden zijn niet verplicht en worden ook niet zichtbaar op deze website. Wij gaan vertrouwelijk om met uw e-mailadres en telefoonnummer.