Iwan Thonus

Iwan wordt geboren op 26 juni 1912 in Teteringen als zoon van Lambertus Thonus en Carolina Derks. Hij tekent voor militaire dienst bij het KNIL en vertrekt naar Nederlands-Indië, waar hij als sergeant wordt ingedeeld bij de Militaire Motordienst.

Op 8 december 1941, een dag na de aanval op Pearl Harbor, verklaart de Nederlandse regering vanuit Londen Japan de oorlog. De Japanners grijpen dit aan om Nederlands-Indië direct binnen te vallen. Vanwege zijn natuurlijke oliebronnen en geostrategische ligging is de verovering van de Nederlandse kolonie voor de Japanners een van de belangrijkste doelen om Oost-Azië te overheersen. Tegen deze achtergrond wordt Iwan onder de wapenen geroepen om bij te dragen aan de verdediging van de kolonie.

Na een veldtocht van drie maanden hebben de Japanners de belangrijkste strategische punten in de archipel veroverd. Op 8 maart 1942 capituleert het KNIL op Java. Iwan wordt de volgende dag nog samen met duizenden andere militairen in krijgsgevangen genomen en afgevoerd naar de kampen. Later volgt zijn deportatie naar het vasteland van Zuidoost-Azië, waar hij als dwangarbeider wordt ingezet bij de aanleg van de Birma-spoorlijn. Eduard komt uiteindelijk terecht in het Thaise kamp Takanon, op 218 kilometer van het Thaise eindpunt van de lijn in Non Pladuk.

Vergeleken met de andere kampen, is de situatie in Takanon voor de gevangenen redelijk. Door het begin van de regentijd is er een regelmatig levensmiddelentransport over de rivier en het water is er van goede kwaliteit. Niettemin worden de gevangenen in gammele barakken ondergebracht en schieten de rantsoenen schromelijk tekort voor de lange, zware werkdagen. De gevangenen worden er naast het aanleggen van de spoordijk ingezet bij het kappen van bomen en het uithouwen van een sleuf voor het spoor door de rotsen. Besmettelijke ziekten als cholera kunnen zich snel verspreiden en maken onder de verzwakte gevangenen veel slachtoffers.

Iwan is een van de gevangenen voor wie de ontberingen uiteindelijk te veel worden. Op 12 juli 1943 wordt hij als een gevolg van ernstige ondervoeding ziek. Hij bezwijkt anderhalve maand later, op 27 september 1943. Iwan is 31 jaar geworden en vindt zijn laatste rustplaats op de oorlogsbegraafplaats in het Thaise Kanchanaburi.