Jan wordt geboren op 20 augustus 1923 in Sprang en werkt als arbeider in een schoenfabriek. Ten tijde van de Duitse bezettingsjaren is Jan aangesloten bij verzetsgroep André die met name in de Langstraat actief is.
In de loop van september en oktober 1944 wordt het zuiden van Nederland bevrijd. Terwijl Langstraat is bevrijd, blijft het Land van Altena ten noorden van de Bergsche Maas bezet gebied. In deze streek en in de Biesbosch wordt het verzet met name actief om inlichtingen naar het zuiden te sturen, onderduikers over de grens te helpen en wapens te smokkelen.
Op 4 december vertrekt Jan naar Dussen, waar hij bij een bekende verblijft en zich voordoet als boerenknecht. Op de zolder van de schuur van het boerenhuis verbergt hij een zender waarmee hij gegevens over Duitse troepenbewegingen doorseint naar het gemeentehuis in Capelle. Vandaaruit worden de inlichtingen naar de geallieerden doorgespeeld.
Op Kerstavond 1944 stuurt Jan verontrustende informatie door over de vorming van een grote Duitse troepenmacht langs de grens met het bevrijde zuiden. Wat de geallieerden al langer hadden vermoed, wordt door Jan bevestigd: het Duitse leger staat op het punt om onder leiding van Luftwaffe-generaal Kurt Student een aanval op Antwerpen te lanceren via West-Brabant. De verrassingsaanval dient ter ondersteuning van het vanaf 16 december geopende Ardennen-offensief dat hetzelfde doel voor ogen heeft.
Omdat Jan de precieze locaties van de geschutstellingen heeft doorgegeven, kunnen de geallieerden met doelgerichte bombardementen het verwachte offensief pareren. De Duitse verrassingsaanval is op voorhand mislukt.
De Duitsers vermoeden dat ze verraden zijn en gaan op onderzoek uit. Ze vinden de verborgen zender en voeren de boerenfamilie af om hen te fusilleren. Als Jan dit te weten komt, geeft hij zichzelf vrijwillig aan om de familie vrij te krijgen. In plaats daarvan wordt Jan in gevangenschap afgevoerd naar Amsterdam en aan hardhandig verhoor onderworpen. Hij geeft echter geen namen prijs en wordt op 6 januari 1945 in Amsterdam gefusilleerd. Jan is 21 jaar geworden en wordt thuis in Sprang-Capelle begraven. Daar draagt sinds 1947 de plaatselijke scoutingvereniging zijn naam. Behalve een straat is er in Sprang ook een monument aan Jan gewijd.
Reacties
deze jan de rooij heeft in de schuur van mijn fam koekkoek (ik geloof mijn opa marcus) in dussen gezeten om berichten door te sluizen hij is ontdekt en mijn fam werd tegen de muur gezet toen heeft hij zich aan gegeven en was mijn fam koekkoek geredt
http://www.heemkundesprangcapelle.nl/nl/bruggesku/48-brugj2003/349-wie-…
Dag E. Postema Koekkoek, nog hartelijk dank voor de aanvulling. Wat een bijzondere episode voor uw familie! We gaan het meenemen in het verhaal van Jan in de eregalerij van 2019.
Mijn vader zat ook ondergedoken in Dussen bij een klompenmaker, Bij piet van Gennip, hij vertelde vaak over jan de Rooij, later zijn we vaker terug gegaan naar Dussen. Mijn vader en Jan hadden de namen gekrast in een brug naar de molen toe. Iedere keer als we in Dussen waren gingen we kijken, hij was zo trots dat die namen er nog in stonden. Later was het bruggetje vernieuwd en de namen verdwenen..
Bedankt voor je reactie Nico. Wat mooi dat jullie samen op deze manier Jan de Rooij hebben herdacht, én natuurlijk ook jouw vader. Vertelde je vader ook waarom hijzelf ondergedoken heeft gezeten?
Hoi Mariët
Mijn vader zat ondergedoken omdat hij niet wilde werken voor de Duitsers. Later is hij met de Canadezen naar Remagen vertrokken. Om daar te vechten. Op de terugweg is hij na de oorlog in Limburg terecht gekomen en daar tot aan zijn dood gebleven, mijn vader kwam van Dongen. Er is daar in Dussen ook iets gebeurd, tijdens de oorlog, ik loop er al jaren mee om het gemeentehuis te bezoeken en er navraag over te doen. Maar dat verhaal wil ik niet plaatsen.
Gr Nico
Bedankt voor je reactie Nico en dat snap ik helemaal. Misschien kun je ook eens navraag doen bij het streekarchief Langstraat Heusden Altena, waar Dussen toebehoort (www.salha.nl). Misschien dat zij nog informatie hebben hierover.
Oké bedankt dat ga ik zeker eens doen, en dan laat ik zeker iets weten.
Succes Nico, we horen graag hoe jouw zoektocht is verlopen.
Vanuit bevrijd gebied terug gaan naar bezet gebied en daar je leven geven om dat van anderen te sparen. Zulke mensen zijn zeldzaam. Jan was er zo een. Vanavond sta ik stil bij Jan.
Inderdaad in alles de belichaming van wat een held zou moeten zijn. Mooi dat je aan hem hebt gedacht tijdens de herdenking gisterenavond.
Exact Hilde! Wat hij gedaan heeft is van een heel andere orde dan wanneer iemand sneuvelt op het slagveld. Hij wist dat zijn overlevingskans nihil was. Wat zouden jij en ik doen om onschuldigen te redden van iets waar niet hun, maar jij aan schuldig bent. Hij deed het. Denk dat zijn geloof het mogelijk gemaakt heeft. Hij had een rotsvast vertrouwen dat hij een goede ruil zou doen.
Wat mooi dat hij dankzij zijn geloof zo'n groot vertrouwen had en dat hij zoveel heeft betekend. Hartelijk dank voor je reactie, Mark!
Op dinsdag 31 oktober 2023 houdt een groep Veteranen van het South Alberta Light Horse Rgt (40 personen) een korte herdenking bij het monument Kapelse Veer.
Dank voor het laten weten.
Reactie toevoegen