Janus wordt geboren op 5 maart 1922 in Oerle in de gemeente Veldhoven. Hij is de zoon van de caféhouder en heeft nog een broer en drie zussen. Na de lagere school gaat hij naar de ambachtsschool in Veldhoven. Hierna gaat hij aan de slag als automonteur in Eersel, waar hij ook zijn verloofde ontmoet.
Om tijdens de Duitse bezetting te ontkomen aan de Arbeitseinsatz, duikt Janus onder. In augustus 1942 besluit hij uit te wijken naar het Verenigd Koninkrijk, om vandaaruit aan geallieerde zijde bij te dragen aan de bevrijding van Nederland. Via Frankrijk en Spanje weet hij Lissabon in Portugal te bereiken, maar daar blijkt een rechtstreekse oversteek naar het Verenigd Koninkrijk niet mogelijk te zijn. In plaats daarvan reist hij met het S.S. Laurens Meeus naar Curaçao op de Nederlandse Antillen. Vandaaruit weet hij het Verenigd Koninkrijk te bereiken. Op 26 november 1942 komt hij na een reis van drie maanden aan in Londen, waar hij na verhoor wordt ingelijfd bij de reguliere Nederlandse troepen. Daar wordt hij in februari 1943 onderscheiden met het Kruis van Verdienste. Hij krijgt deze onderscheiding voor het beleidvol voorbereiden en uitvoeren van het plan uit bezet Nederland te ontsnappen om aan geallieerde zijde bij te dragen aan de bevrijding van Nederland. Een maand later wordt hij overgeplaatst naar de Nederlandse Commandotroepen en volgt daarvoor de zwaarste trainingen.
In de loop van 1943 neemt Janus deel aan de vooroefeningen voor de landingsoperatie in Normandië. De Nederlandse commandotroepen worden door de Britten ook ingezet bij de voorbereiding van acties in Malakka en op Sumatra tegen de Japanners. Daarvoor vertrekt Janus met zijn onderdeel in december 1943 naar Goa, een Portugese enclave aan de kust van Brits-India. Daar krijgen ze speciale tropen- en jungletraining, maar komen uiteindelijk niet in actie. De strijd in Europa heeft voorrang gekregen en ook de mannen van de Nederlandse commando-eenheid zelf willen deelnemen aan de bevrijding van Nederland. Op 15 augustus 1944 zijn ze weer terug in het Verenigd Koninkrijk.
Enkele weken na zijn verlof wordt Janus in september vervolgens gedetacheerd bij de staf van Prins Bernhard. Na zijn landing in West-Europa en veldtocht door België en Nederland is Janus in september 1944 weer terug in Nederland. Die maand wordt hij aangesteld als lid van de persoonlijke lijfwacht van de Prins.
Er bestaat een vermoeden dat Janus voor een geheime opdracht bezet gebied in wordt gestuurd. Hij heeft hiertoe geen opdracht gekregen van zijn directe leidinggevende, maar Janus zou deze taak rechtstreeks van Prins Bernhard hebben gekregen. Op 5 oktober 1944, om vier uur ’s nachts, bevindt hij zich in Nuland bij de spoorlijn, als hij daar door Duits vuur dodelijk wordt verwond en ter plaatse overlijdt. Janus is 22 jaar geworden. Over de precieze toedracht van zijn overlijden bestaat nog veel onzekerheid en ook waarom hij naar Nuland is gegaan, blijft gissen.
Na kort in een veldgraf te hebben gelegen, wordt hij in zijn woonplaats Oerle begraven. Sinds 1982 rust Janus op het Nationaal Ereveld in Loenen; datzelfde jaar is hem postuum het Verzetsherdenkingskruis toegekend.
Reacties
A.J. (Janus) Hagelaars, geboren 5 maart 1922 te Oerle werd op 25 januari 1943 ingelijfd bij de Prinses Irene brigade in Engeland. Hij werd uitverkoren om in 1944 deel uit te maken van de lijfwacht van Prins Bernhard
Janus Hagelaars sneuvelde 5 oktober 1944 om 4 uur in de morgen langs de spoorlijn bij Wim van der Linden in de gemeente Nuland. In eerste instantie is hij begraven in zijn woonplaats Oerle en later herbegraven op het ereveld te Loenen (grafnummer E1260)
In 1982 is hij postuum onderscheiden met het verzetsherdenkingskruis.
Adrianus Josephus Hagelaars
Geboren 5 maart 1922 te Oerle. Hij was ongehuwd, van beroep automonteur. Om aan de arbeideinsats te ontkomen zat hij ondergedoken.
Hij kon alleen niet lang stilzitten. In augustus 1942 vertrok hij richting Frankrijk om naar Engeland over te steken. Na diverse omzwervingen komt hij aan in het Portugese Lissabon. Omdat een rechtstreekse oversteek niet mogelijk was vertrok hij met de SS “Laurens Meeus”naar Curaçao op de Ned. Antillen. Vandaar slaagde hij erin naar Londen te vertrekken .
Nadat hij als Engelandvaarder verhoord was, werd hij ingelijfd als gewoon militair bij de Nederlandse troepen in Engeland. Twee weken later volgde zijn overgang naar de Prinse Irene Brigade.
Voor een beleidvol voorbereiden en uitvoeren van het plan tot ontsnappen uit bezet Nederland kreeg Hagelaars op 24 februari 1943 de dapperheidsonderscheiding Het Kruis van verdienste.
Op 9 maart 1943 werd hij overgeplaatst naar no. 2 Dutchtroop no. 10 (1-A) commando. Hij volgde de zwaarste commandotrainingen. In september 1944 werd hij lijfwacht van Prins Bernhard.
Mevrouw van Boekel- van der Linden ( zus van Wim van der linden) heeft op 9 jarige leeftijd een kruisje met bloemen op het veldgraf geplaatst en kon nog in 1996 de plaats van het veldgraf aanwijzen.
Ministerie van Oorlog
’s Gravenhage 29 juni 1946
Nota voor den Burgemeester van Nuland
Ik verzoek Umij hiernevens te willen berichten of in Uwe gemeente begraven is den gesneuvelden Nederlandschen Militair Adrianus Josephus Hagelaars, geboren te Oerle, den 5e maart 1921, onder vermelding van de begraafplaats en data van sneuvelen en begraven. Een afschrift van deze nota is voor Uw archief bestemd.
Voor den Minister, het hoofd van de afdeling B.IX
Antwoord
Nuland 2 juli 1946
In antwoord op nevenstaand schrijven, heb ik de eer U te berichten , dat de daarbij bedoelde Hagelaars, omstreeks 25 of 26 september 1944 alhier is overleden en begraven. Op 11 october is hij overgebracht naar Oerle, alwaar hij toen begraven is op de R.K. begraafplaats.
De Burgemeester van Nuland,
In de familie en door onderzoek na de oorlog vermoed men, dat Janus ( die géén opdracht had van zijn leidinggevende) in opdracht van prins Bernard voor een geheime missie bezet gebied is ingestuurd. Prins Bernard zelf heeft hier nooit duidelijkheid over willen geven. Ben zelf in het bezit van de onderzoeksgegevens. ( Janus was een neef van mijn moeder.)
Geachte mevrouw Dijkhoff,
Als conservator van de Historische Collectie Korps Commandotroepen heb ik grote belangstelling voor de onderzoeksgegevens aangaande Janus Hagelaars waar u het over heeft. We hebben wel iets over Janus in ons archief, maar elke aanvulling is meer dan welkom. Zou eens contact met mij op willen nemen zodat we hieromtrent een afspraak kunnen maken? Dat zou ik zeer op prijs stellen. Met vriendelijke groeten, Jack Bakker.
Janus Hagenaars geb. 1922
Ik vermoed dat Janus op zijn 12 of 13de levensjaar naar de ambachtsschool in gegaan.
Mijn vraag: was er in die tijd wel een ambachtsschool in Veldhoven?
Beste Jos, hartelijk dank voor je reactie. We hebben deze informatie van de site van de Oorlogsgravenstichting. In zijn verhaal daar wordt gewag gemaakt van een ambachtsschool in Veldhoven. Zie: https://oorlogsgravenstichting.nl/persoon/56907/adrianus-josephus-hagelaars
Aangezien dit verhaal van oorsprong een particuliere inzending betrof is het lastig om te zeggen waar deze informatie precies op is gebaseerd. Dus ook moeilijk voor ons om na te gaan of dit klopt. Ik kan wel vinden dat er in Veldhoven vroeger een ambachtsschool geweest is, maar in welke jaren is niet duidelijk.
Reactie toevoegen