Johan den Hollander

1921 - 1945

Johan wordt geboren op 25 februari 1921 in De Werken als zoon van Gerrit den Hollander en Anna van Oord. Hij groeit op in het Nederlands Hervormde milieu en werkt ten tijde van de Duitse bezetting als landarbeider in Werkendam.

In de nacht van 9 op 10 mei 1944 worden bij de Helsluis in de Biesbosch twee landwachters door het verzet doodgeschoten. Als vergelding worden in de week daarna aan beide zijden van de Merwede honderden merendeels jonge mannen opgepakt en afgevoerd. Ook Johan wordt op 16 mei 1944 opgepakt. Van een Duitse soldaat krijgt hij dan nog de gelegenheid om thuis iets te halen, ofwel te vluchten. Maar in plaats daarvan keert Johan terug en wordt vervolgens per overvalwagen afgevoerd naar kamp Amersfoort. Ook plaatsgenoot Cees Ippel behoort tot de gevangenen. In de daaropvolgende maanden worden in totaal 263 gegijzelden weer vrijgelaten. Johan blijft echter vastzitten en wordt op 7 juli met de resterende gevangenen per trein naar Duitsland gedeporteerd.

In de namiddag wordt Johan binnengebracht in het Gemeinschaftslager Schkopau ten zuiden van Halle, bij het fabrieksterrein van de Bunawerke. Vanuit dit grote verzamelkamp worden gearriveerde gevangenen in groepen onderverdeeld voor dwangarbeid in de fabrieken in de omgeving. Zo wordt Johan op 17 juli met 97 medegevangenen naar kamp De Kippe in Lippendorf onder Leipzig overgebracht. In dit haastig gebouwde kamp, bestemd als ‘heropvoedingskamp’ (Arbeitserziehungslager), worden de gevangenen tewerkgesteld bij de Böhlener Werke van de ASW. De voornaamste hoofdtaak bestaat uit het ruimen van puin na de vele bombardementen. De leefomstandigheden in het kamp zijn bar; de barakken zijn tochtig en staan bij zware regenval snel onder water. Als gevolg van de slechte voeding en ondermaatse leefomstandigheden worden veel gevangenen snel ziek. Ook de werkomstandigheden in de fabrieken zijn ongezond en gevaarlijk; in hun verzwakte toestand dreigen de gevangenen dan ook bij ernstige ongelukken betrokken te raken of blijvend letsel op te lopen.

Later dat jaar wordt Johan overgebracht naar het nieuw opgerichte werkkamp Alpenrose, gelegen op het bosterrein van het gelijknamige landgoed bij Peres, even ten westen van Lippendorf. De leefomstandigheden zijn hier iets beter; het kamp ligt in een rustige omgeving ver weg van de stank van de fabrieken. Maar ook vanuit dit kamp worden de gevangenen bij de Böhlener Werke tewerkgesteld.

Johan maakt het einde van de oorlog nog mee, maar tegen die tijd is hij door de ontberingen sterk verzwakt en lijdt aan tuberculose. Na zijn bevrijding komt hij in Sankt Gallen in Zwitserland terecht, mogelijk om daar te worden behandeld voor zijn ziekte. Hij overlijdt daar echter op 4 september 1945, op 24-jarige leeftijd. Vermoedelijk is Johan ter plaatse begraven of gecremeerd.

In 1963 hebben de autoriteiten van de DDR Peres met twee naburige dorpjes voor de bruinkoolwinning opgeofferd aan de dagbouwmijn Peres. Deze mijn is tot 1991 in bedrijf geweest.

Meer
Meer

Steek een kaarsje op

Meer

Reactie toevoegen

Beperkte HTML

  • Toegelaten HTML-tags: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd> <h2 id> <h3 id> <h4 id> <h5 id> <h6 id>
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.

*Deze velden zijn niet verplicht en worden ook niet zichtbaar op deze website. Wij gaan vertrouwelijk om met uw e-mailadres en telefoonnummer.