Leonardus Scheffelaar

Leonardus wordt geboren op 19 juni 1893 in Bergen op Zoom. Ten tijde van de bezettingsjaren woont hij in Naaldwijk en is hij veiling-directeur van beroep. Leonardus is niet betrokken bij een verzetsgroep, maar hij luistert naar de Engelse radio. Op enig moment wordt hij met een vriend betrapt, als ze bij een gezamenlijke kennis zijn gaan luisteren en NSB’er Piet van der Hout daar net een inval doet. Voor de Duitsers is het genoeg om alle drie de mannen te arresteren en vast te zetten in kamp Amersfoort.

In oktober 1944 wordt hij gedeporteerd naar concentratiekamp Neuengamme, van waaruit hij als dwangarbeider aan het werk wordt gezet in het buitenkamp in stadsdeel Hamburg-Hammerbrook. Dit kamp is ondergebracht in een verlaten fabriekscomplex aan de Spaldingstrasse, een van de weinige gebouwen die het grote brandbombardement hebben doorstaan.

Ruim een jaar eerder, in de nacht van 27 op 28 juli 1943, had Operatie Gomorra plaatsgevonden; de Britse luchtmacht wierp ruim 9000 ton aan brisant- en brandbommen op Hamburg. In de vuurstorm vonden 42.000 mensen de dood en werd de stad voor meer dan de helft weggevaagd. Omdat de meeste Duitse mannen aan het front dienen, worden gevangenen uit Neuengamme na het bombardement ingezet voor het ruimen van puin, het vrijmaken van de straten en het onschadelijk maken van onontplofte granaten. Door de slechte voeding en mishandelingen verzwakken de gevangenen snel, wat de kans op ongelukken bij het gevaarlijke werk zeer groot maakt. In de zes maanden dat het buitenkamp heeft bestaan, komen 800 van de 2000 gevangenen om het leven en is daarmee niet alleen het grootste, maar ook het dodelijkste van de buitenkampen van Neuengamme.

Ook voor Leonardus worden de geleden ontberingen te veel. Hij bezwijkt op 8 februari 1945 in Hamburg aan de gevolgen van ondervoeding, uitputting en onderkoeling. Leonardus is 51 jaar geworden en vindt zijn laatste rustplaats op het Nationaal Ereveld in Loenen.