Pater Stephanus Muhren (bron: Oorlogsgravenstichting)

p. Stephanus Muhren

1908 - 1943

Piet wordt geboren op 14 september 1908 in Bergen op Zoom als jongste van de drie zoons van Engelbert Muhren en Catharina Slootmans. Als Piet twaalf jaar is, wordt hij toegelaten tot de rooms-katholieke kweekschool van Oudenbosch. Na het behalen van zijn onderwijsgraad gaat hij aan de slag op de Sint-Pietersschool in ’s-Hertogenbosch.

In 1929 wordt Piet toegelaten tot het noviciaat van de cisterciënzerabdij Mariënkroon in Nieuwkuijk, waar hij de kloosternaam broeder Canisius aanneemt. In 1933 vertrekt een groot aantal van de cisterciënzers naar abdijen in het buitenland om daar personeelstekorten op te vangen. Piet vestigt zich dan, met behoud van zijn Nederlands paspoort, in Val-Dieu (Godsdal) te Aubel, net over de Nederlandse grens in België. In Val-Dieu neemt hij de kloosternaam Stephanus aan – Étienne voor de Franstaligen – en wordt aangesteld als portier, lector en exorcist. In 1936 volgt in Luik zijn priesterwijding, waarna hij zich pater Stephanus kan laten noemen. In de daaropvolgende jaren verwerft hij steeds meer functies binnen de abdij. Zo is hij naast priester ook cantor en krijgt hij als docent in kerkelijk recht, dogmatiek en filosofie pauselijke toestemming om verboden boeken te lezen en te bewaren.

Als de Duitsers in mei 1940 Nederland en België binnenvallen, wijkt Stephanus uit naar het westen, maar net over de Franse grens bij Saint-Omer is hij ingehaald door het Duitse leger. In het Belgische Poeke komt hij middenin de gevechten terecht en verleent er hulp aan gewonden. Door de oorlogsellende vlamt op hem een felle haat voor de Duitsers op. Hij weigert na de capitulatie aanvankelijk zelfs terug te keren naar Val-Dieu, vanwege de Duitse afkomst van de abt, Albéric Steiger. Uiteindelijk wordt hij overgehaald, nadat Stephanus wordt verzekerd dat de abt ook anti-nazi is.

Samen met pater Hugo Jacobs uit Antwerpen, ook van Val-Dieu, gaat Stephanus zich in de daarnavolgende jaren inzetten voor het verzet. Hun netwerk is zowel in Nederland als in België actief en richt zich op spionage en hulpverlening aan joodse onderduikers, geallieerde piloten en jongeren die zich aan de Arbeitseinsatz, de verplichte tewerkstelling in Duitsland, onttrekken. Bij Eijsden worden vluchtelingen vanuit Nederland via de abdij naar Brussel of naar de Franse grens bij Givet begeleid, waar ze aan andere verzetsgroepen worden overgedragen.

Vroege verzetsgroepen en -netwerken zoals die waar de monniken van Val-Dieu deel van uitmaken, zijn door gebrek aan ervaring nog zeer kwetsbaar voor infiltratie. De activiteiten zijn zeer divers wat het risico op ontdekking vergroot en celvorming – waarbij de ene verzetsgroep uit veiligheidsredenen niet weet wat de ander doet – wordt nog niet toegepast. Uiteindelijk wordt het netwerk door de Abwehr geïnfiltreerd en volgen arrestaties. Val-Dieu wordt op 18 maart 1943 door de Geheime Feldpolizei omsingeld. Stephanus wordt gearresteerd en vastgezet in Luik, maar Hugo blijkt niet aanwezig, waarop de abt als gijzelaar wordt meegenomen. Hugo wordt niet lang daarna gearresteerd. Later volgt transport naar de SD-Polizeigefängnis in Haaren waar de Sicherheitsdienst probeert via de twee monniken ook de betrokkenheid van de abt in het verzet aan het licht te krijgen. Stephanus en Hugo weigeren echter onder verhoor namen te noemen. Op 27 juli 1943 wordt Stephanus met Hugo en de andere gearresteerde Belgische verzetsstrijders overgebracht naar de Kriegswehrmachtgefängnis aan de Gansstraat in Utrecht. Twaalf van hen, onder wie Stephanus en Hugo, krijgen de doodstraf opgelegd wegens spionage en Feindbegünstigung, hulp aan de vijand. Verzoeken tot gratie van de abt zijn afgewezen en het vonnis wordt voor negen van hen voltrokken op 9 oktober 1943 in Fort bij Rijnauwen te Bunnik. Pater Stephanus is 35 jaar geworden en rust op de begraafplaats van abdij Val-Dieu.

Meer
Meer

Steek een kaarsje op

+opsteken
Meer

Reactie toevoegen

Beperkte HTML

  • Toegelaten HTML-tags: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd> <h2 id> <h3 id> <h4 id> <h5 id> <h6 id>
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.

*Deze velden zijn niet verplicht en worden ook niet zichtbaar op deze website. Wij gaan vertrouwelijk om met uw e-mailadres en telefoonnummer.