Toon van Boxsel

Toon wordt op 28 mei 1899 geboren in Breda als zoon van Willem van Boxsel en Petronella van de Goorbergh. Hij heeft zeven zussen en twee broers; Toon is de op twee na jongste van het gezin. Na zijn schooltijd werkt Toon als hoofdemployé voor de Koninklijke Paketvaart Maatschappij (KPM) die de scheepvaartverbindingen tussen Nederland en Nederlands-Indië onderhoudt. Voor zijn werk vestigt hij zich begin jaren ’20 in de Oost, waar hij in het huwelijk treedt met Wilhelmina Roelen. Ze krijgen samen twee zoons en een dochter.

Op 8 december 1941, een dag na de aanval op Pearl Harbor, verklaart de Nederlandse regering vanuit Londen Japan de oorlog. Tokyo grijpt dit aan om Nederlands-Indië direct binnen te vallen. Vanwege zijn natuurlijke oliebronnen en geostrategische ligging is de verovering van de Nederlandse kolonie voor Japan essentieel voor de overheersing van Oost-Azië. Tegen deze achtergrond wordt Toon, die zich voor vrijwillige dienst heeft gemeld, bij de infanterie gelegerd in Soerabaja.

Na een veldtocht van drie maanden hebben de Japanse strijdmachten de belangrijkste strategische punten in de archipel veroverd. Het KNIL, slecht voorbereid en uitgerust en ernstig gehinderd door besluiteloosheid aan de top, biedt nog heftige tegenstand, maar is niet opgewassen tegen de superieure Japanse vuurkracht. Op 8 maart 1942 wordt het KNIL in Bandoeng gedwongen tot overgave. Toon wordt dezelfde dag in Tjimahi krijgsgevangen genomen en samen met duizenden andere Nederlandse militairen afgevoerd.

Via de Javanase kampen wordt hij naar het vasteland van Zuidoost-Azië getransporteerd en daar als dwangarbeider ingezet bij de aanleg van de Birma-spoorlijn. Toon komt uiteindelijk terecht in het kamp van Kanchanaburi, op 50 kilometer afstand van het Thaise beginpunt van de lijn. Werken aan de ‘dodenspoorlijn’ betekent lange dagen van extreem zware arbeid in het broeierig hete weer van de tropen. De voeding is slecht en er zijn nauwelijks medicijnen voorhanden tegen endemische ziekten. Ondertussen staan de gevangenen bloot aan mishandelingen en lopen grote kans in hun verzwakte toestand te verongelukken.

Als gevolg van de slechte omstandigheden en eenzijdige, ondermaatse voeding loopt Toon op 2 juni 1943 beriberi op, een verlammende ziekte veroorzaakt door chronisch tekort aan vitamine B1. Op 5 augustus 1943 bezwijkt Toon aan de gevolgen van de ziekte. Hetzelfde lot zou ook zijn achterneef Leo treffen. Toon is 44 jaar geworden en vindt zijn laatste rustplaats op de oorlogsbegraafplaats in het Thaise Kanchanaburi.