Wim Brioul

Wim wordt geboren op 8 januari 1917 in ’s-Hertogenbosch als een van de drie zoons en zes dochters van Marinus Brioul en Geerdina Kerkhof uit Rosmalen. Vader Marinus is een onderscheiden KNIL-militair die heeft deelgenomen aan de lange, bloedige Atjeh-oorlog van 1873-1914. Na 13,5 jaar militaire dienst keert hij in 1908 terug naar Rosmalen, sticht zijn gezin met Geerdina en gaat werken bij de PTT in ’s-Hertogenbosch.

Wim groeit op in Rosmalen en tekent net als zijn vader op 20-jarige leeftijd voor overzeese militaire dienst bij het KNIL in Nederlands-Indië. Met de Indrapoera vertrekt hij in juni 1937 naar de Oost, waar hij een maand later aankomt op Java. Hij vestigt zich vervolgens in Batavia. Zijn moeder kan het vertrek van haar zoon niet verdragen; het bespoedigt haar vroegtijdige overlijden in oktober van dat jaar op 50-jarige leeftijd.

Op 8 december 1941, een dag na de aanval op Pearl Harbor, verklaart Nederland Japan de oorlog. De Japanners grijpen dit aan om Nederlands-Indië niet lang daarna binnen te vallen. Een verrassing is het niet; vanwege zijn geostrategische ligging en natuurlijke oliebronnen is de Nederlandse kolonie van essentieel belang geworden voor de Japanners om Oost-Azië te kunnen overheersen. Tegen deze achtergrond wordt Wim als sergeant van de genietroepen ingezet bij de verdediging van de kolonie.

Na een veldtocht van drie maanden hebben de Japanners de belangrijkste strategische punten in de archipel bezet. Het KNIL en de Marine, ernstig gehinderd door miscommunicatie en besluiteloosheid aan de top, bieden op verschillende plaatsen nog felle tegenstand, maar leggen het uiteindelijk af tegen de superieure Japanse vuurkracht. Op 8 maart 1942, na de Slag in de Javazee en de landingen op Java, capituleert het KNIL in Bandoeng.

Diezelfde dag wordt Wim samen met duizenden andere Nederlandse militairen krijgsgevangen genomen en afgevoerd naar de Javaanse kampen. Later dat jaar volgt transport naar het vasteland van Zuidoost-Azië, waar Wim als dwangarbeider wordt ingezet bij de aanleg van de Birma-spoorlijn. Hij komt er uiteindelijk terecht in het Thaise kamp Kanchanaburi, 50 kilometer vanaf het oostelijke beginpunt van de lijn. Kanchanaburi ligt aan het einde van de geasfalteerde weg en omvat behalve een spoorwegwerkplaats ook een hospitaalkamp, een vliegveldkamp en een officierenkamp.

Werken aan de ‘dodenspoorlijn’ betekent lange dagen van extreem zwaar werk in het vochtige, broeierige klimaat van de tropen. Het ontbeert de gevangenen daarbij aan vrijwel alles. Huisvesting, voeding en medicijnen schieten schromelijk tekort en in hun verzwakte toestand lopen de gevangenen het risico betrokken te raken bij ernstige ongelukken. Ondertussen hangt hen voortdurend de dreiging van willekeurige mishandelingen door de bewakers boven het hoofd, als het werk niet hard genoeg opschiet, of sabotage wordt vermoed.

Voor Wim worden de ontberingen uiteindelijk te veel. Hij wordt ziek afgevoerd naar het sanatorium van Kanchanaburi en bezwijkt daar op 8 januari 1944 aan de gevolgen van dysenterie. Het is Wims 27^e verjaardag. Hij vindt zijn laatste rustplaats op de oorlogsbegraafplaats van het Thaise Kanchanaburi.