Gort Pas

Wilhelmus (roepnaam Gort) wordt geboren op 16 januari 1904 in de gemeente Borkel en Schaft bij Valkenswaard, als vierde van de zes kinderen van Petrus Pas en Hendrina Slenders. Na de lagere school gaat hij werken in de houtzagerij van de firma Smolders op Schaft. Gort blijft als vrijgezel bij zijn ouders wonen in Borkel.

Als in de loop van 1939-1940 de oorlogsdreiging voor Nederland sterk toeneemt, moet Gort als dienstplichtig soldaat opkomen bij de Koninklijke Landmacht in Roermond. Daar wordt hij ingedeeld bij de 1^e compagnie van het 17^e Grensbataljon.

Gorts compagnie wordt opgedragen om de Maas bij Roermond te verdedigen met zeer ontoereikende middelen. De verdediging bestaan uit betonnen kazematten met lichte en zware mitrailleurs, maar de stellingen hebben geen diepte. Gorts compagnie is uitgerust met slechts een stuk afweergeschut. Protesten hierover worden tot grote frustratie van de manschappen en onderofficieren vanuit de staf ongegrond verklaard.

In de vroege ochtend van 10 mei 1940 valt het Duitse leger binnen. Voordat de eigenlijke aanval begint, proberen Duitse sabotagegroepen de bruggen over de Maas onbeschadigd in handen te krijgen om de opmars zo snel mogelijk te laten verlopen. Enkele Nederlandse bewakers zien dit echter gebeuren en weten de Duitsers te verdrijven en vervolgens de bruggen op te blazen.

Om half vijf in de ochtend, als de Duitsers in rubberen bootjes de Maas zijn overgestoken, vindt het eerste vuurgevecht plaats voor Gorts compagnie. De Duitsers worden aanvankelijk teruggeslagen met mitrailleurvuur, totdat de Duitse artillerie een uur later verschijnt met 88mm-kanonnen om de kazematten uit te schakelen. Pas om acht uur weten de Duitsers de overzijde van de Maas vast te houden.

Gort trekt zich met zijn compagnie terug naar Horn, waar hij zich meldt bij zijn superieur, kapitein Van Oorschot. Deze gelast hem dekking te zoeken in de stelling bij kazemat G-25 aan de weg van Roermond naar Weert. Met zeven kameraden blijft Gort in dekking liggen bij de zwaar beschoten kazemat, totdat een projectiel in de stelling inslaat en zes van hen op slag doodt. Ook de soldaten Jos van der Bruggen uit Cromvoirt en Gerrit Jansen uit Kaatsheuvel komen bij deze beschieting om het leven. Gort is 36 jaar geworden en wordt in Roermond op de begraafplaats In ’t Zand begraven.