René wordt geboren op 15 augustus 1921 in Amersfoort als jongste in een katholieke officiersfamilie. Als René vier jaar is verhuist het gezin naar Tilburg, waar hij de Openbare Lagere School en de Rijks HBS bezoekt. Hij is echter meer bezig met sport dan met studeren en blijft als gevolg daarvan tot tweemaal toe zitten.
In 1941 begint René zijn studie economie aan de Katholieke Economische Hogeschool en sluit zich aan bij het Tilburgs Studenten Corps Sint Olof, waar hij opnieuw uitblinkt in allerlei sporten.
Omdat tijdens de Duitse bezetting regelmatig sabotage wordt gepleegd in de vorm van doorgesneden telefoon- en elektriciteitskabels, wordt een ‘kabelwacht’ ingevoerd; inwoners van Tilburg wordt aangewezen om de leidingen te bewaken. René is er daar een van.
In februari 1943 worden de universiteiten en hogescholen getroffen door vergeldingsrazzia’s van de Duitsers, als represaille op de aanslag van de hooggeplaatste collaborateur luitenant-generaal Hendrik Seyffardt. Als ook in Tilburg studenten worden opgepakt, vlucht René naar Verviers in België, waar hij een maand lang onderduikt. Na terugkeer wordt René geconfronteerd met de loyaliteitsverklaring die hij weigert te tekenen. Ook aan de oproep om zich te melden voor de Arbeitseinsatz, de verplichte tewerkstelling in Duitsland, geeft René geen gehoor. Via een van zijn sportvrienden weet hij een onderduikadres te vinden op een boerderij in Haaren.
René gaat zich aansluiten bij de ondergrondse en wordt lid van de Raad van Verzet (RVV) onder de schuilnaam ‘Bart van der Zanden’. Voor de RVV verricht hij koerierswerk en vervoert hij wapens en munitie.
Via medestudent Marius van den Wildenburg en diens collega André Vissers, beide ambtenaren van de gemeente Haaren, raakt René betrokken bij een geplande verduisteringsactie. Marius en André hebben structureel vervalste persoonsbewijzen uitgereikt aan onderduikers, verzetsstrijders en Haarense jongens om aan de Arbeitseinsatz te ontkomen. Een eventuele Duitse controle die vroeg of laat plaatsvindt, zou hen fataal worden en dus willen ze de gehele administratie, inclusief het bevolkingsregister laten verdwijnen. De geplande overval in de nacht van 14 op 15 januari 1944 slaagt en een groot deel van de administratie blijft uit handen van de Duitsers, maar de Sicherheitsdienst (SD) komt het complot toch op het spoor.
Na de overval is René ondergedoken in de Peel, waar hij zich bij een vrijkorps van de RVV heeft aangesloten en opnieuw betrokken raakt bij sabotageacties en aanslagen op transport- en communicatielijnen. Mede in verband met de overval in Haaren komt de SD René op het spoor en arresteert hem op 23 februari op het station in ’s-Hertogenbosch.
René wordt voor verhoor en berechting binnengebracht in de gevangenis in Scheveningen, het ‘Oranjehotel’, maar hij is aanvankelijk nog optimistisch. De Duitsers hadden namelijk weinig bewijs om René aan de verzetsacties te verbinden. Na de ontruiming van Scheveningen komt hij echter niet op vrije voeten, maar wordt naar kamp Vught gebracht. Als ook kamp Vught op 5 september 1944 (‘Dolle Dinsdag’) wordt geëvacueerd, belandt René met de mannelijke kampgevangenen in Sachsenhausen. Uiteindelijk wordt René naar concentratiekamp Bergen-Belsen gedeporteerd, dat tegen het einde van de oorlog door de Duitsers wordt gebruikt als ‘dumpplaats’ voor zieke gevangenen uit de andere kampen.
Daar bezwijkt hij aan de geleden ontberingen en lichamelijke uitputtingen in april of mei 1945. Als overlijdensdatum is 31 mei aangehouden. René is daarmee 23 jaar geworden.
Reacties
Bergen-Belsen, het grote Noord-Duitse concentratiekamp dat door de Duitsers tegen het einde van de oorlog steeds meer als 'dumpplaats' voor zieke kampgevangenen van elders werd gebruikt, werd op 15 april 1945 door de Britten bevrijd.
Voor velen kwam de bevrijding echter te laat. Ook René behoorde tot de duizenden gevangenen die in de weken na de bevrijding alsnog bezweken aan de eerder geleden ontberingen - ziekte, ondervoeding, uitputting, mishandeling.
Reactie toevoegen