Ga naar hoofdnavigatie

Zoeken

  • Homepage
  • Alle gesneuvelden
  • Verhalen
  • Criteria
  • Help mee
  • Reacties
  • Wijzigingen
  • Over deze website
De SS Pavon (bron: http://www.zuidfront-holland1940.nl)

De scheepsramp met de S.S. Pavon

Als tijdens de Duitse inval de verdediging van Nederland instort vluchten een paar duizend militairen via Zeeland – waar na de capitulatie nog gevochten wordt - naar Frankrijk. Als ze in Duinkerke aankomen is de toestand daar uiterst chaotisch. De aanwezigheid van duizenden Nederlandse militairen leidt tot irritatie bij de Franse commandant van de stad. Hij sommeert de Nederlanders al hun wapens en materieel af te geven en te stad te verlaten. Daartoe wordt het vrachtschip de S.S. Pavon gevorderd dat de Nederlandse militairen naar La Rochelle zal evacueren. Aan boord van het overvol geladen schip bevinden zich een kleine 1500 Nederlandse militairen, merendeels troepen uit oostelijk Noord-Brabant, waaronder de verdedigers van de Peel-Raamstelling en leden van de Luchtwachtgroep 's-Hertogenbosch en de luchtwachtposten Echt, Helden, Helmond, 's-Hertogenbosch, Veghel en Weert, die daaronder vielen.

“We kunnen op onze hurken zitten en meer plek is er niet,” vertelt overlevende Antoon v.d. Heijning. In de onderste ruimen liggen balen kapok. Hoewel het de mannen verboden wordt daar te verblijven telt een aalmoezenier er toch een veertigtal in die ruimte. De sanitaire voorzieningen zijn volstrekt ontoereikend en eten komt er pas als 2e luitenant J. Nijenhuis opdracht krijgt aan wal te foerageren en terugkomt met 40 kisten scheepsbeschuit en 20 kisten ingeblikt vlees. Voor iedere man is er nu een rantsoen scheepsbeschuit en een half blik vlees.

In de avond van 20 mei 1940 verlaat de Pavon met vier kleine escorteschepen de haven van Duinkerke en blijft dicht bij de kust. Enkele kilometers voorbij de haven krijgt de Luftwaffe het schip door de heldere maan snel in het zicht. Een Duits Junkers-toestel neemt de Pavon viermaal onder vuur; de derde granaat is een voltreffer en slaat midscheeps in, met veel slachtoffers tot gevolg.

Het wrak van de SS Pavon in de jaren '50 (foto: pastoor Kuilboer; inzending D. Rijniers)

Als de lading katoen aan boord vlam vat, breekt een inferno uit, met totale paniek als gevolg. Er is veel rookontwikkeling door de smeulende kapok. Met teveel tegelijk proberen de mannen in de ruimen via de houten ladders naar het dek te klimmen, maar die begeven het in het gedrang. Daarna moeten ze allemaal via één ijzeren ladder. Ook met touwen worden soldaten uit het ruim gehesen, bij gewonden wordt dat onder de oksels gebonden. De escortevaartuigen – en als het vanwege het tij te ondiep wordt de jollen van die schepen - komen de Pavon te hulp en worden direct bestormd door de passagiers die van boord springen, of zich met touwen naar beneden laten zakken.

De kapitein van de Pavon laat het zwaar gehavende schip aan de grond zetten ter hoogte van Gravelines, op het strand bij Les Hemmes d’Oye. Tegen de ochtend wordt het schip, met nog honderd gewonden aan boord, volledig geëvacueerd. Omdat het nu eb is kan men naar het strand waden.

Degenen die tijdens de evacuatie nog overlijden worden onder leiding Jan Kuilboer, pastoor in een naburig dorp, in de duinen begraven. Het lukt niet om alle doden op het schip te bergen.

Bij het wrak van de SS Pavon in de jaren '50 (inzending D. Rijniers)

Aan land worden de gewonden naar Calais gebracht. Het hospitaal waar de meeste gewonde opvarenden verblijven wordt op 27 mei door de Engelse marine beschoten en brandt uit.

Alle Nederlandse militairen die zonder of met lichte verwondingen van boord zijn gekomen worden in de dagen na de stranding door de Duitsers geïnterneerd. In juni worden ze vrijgelaten en teruggestuurd naar Nederland – een tocht van honderden kilometers die grotendeels te voet en per fiets moet worden afgelegd.

De scheepsramp met de Pavon kostte aan zeker vijftig man het leven, waaronder 22 inwoners van Noord-Brabant.

De zonen van Wim Rijniers en Lex van Lith bij de restanten van het wrak (inzending D. Rijniers)
1/11
Meer
  • Facebook
  • Twitter
  • E-mail
Help mee
6

Gesneuvelden

J.E.C. Baaijen (bron: Oorlogsgravenstichting)

Johan Baaijen, Bergen op Zoom 1893

aan boord S.S. Pavon, 21 mei 1940
L.H. van Bree (bron: Oorlogsgravenstichting)

Bert van Bree, Helmond 1888

aan boord S.S. Pavon, 21 mei 1940
J.B.J.M. van Bussel (bron: Oorlogsgravenstichting)

Jan van Bussel, Helmond 1909

aan boord S.S. Pavon, 21 mei 1940
Jan van Eijk (inzending M. v.d. Wetering)

Jan van Eijk, Asten 1910

aan boord S.S. Pavon, 21 mei 1940
C.P. van den Ende (bron: Heemkundige kring Pladella Villa, Bladel)

Stannie van den Ende, Bladel 1919

aan boord S.S. Pavon, 21 mei 1940
A.H.M. van Gorp (bron: M.J.C. Princen)

Tonny van Gorp, Loon op Zand 1912

aan boord S.S. Pavon, 21 mei 1940
J.B.F. Grinwis (bron: Oorlogsgravenstichting)

Jan Grinwis, Helmond 1898

aan boord S.S. Pavon, 21 mei 1940
H.J.N. van der Hagen (bron: Stichting Graeft Voort, Grave)

Henk van der Hagen, Grave 1913

aan boord S.S. Pavon, 21 mei 1940
J.J.H. van Heijster (bron: Deurne Wiki)

Sjaak van Heijster, Deurne 1917

aan boord S.S. Pavon, 21 mei 1940
P.J.F. van Ierland (bron: Oorlogsgravenstichting)

Piet van Ierland, Tilburg 1919

aan boord S.S. Pavon, 21 mei 1940
W.L. Janssen (bron: Oorlogsgravenstichting)

Wilhelmus Janssen, Helmond 1893

aan boord S.S. Pavon, 21 mei 1940

Cornelis Jongkind, Meerkerk 1909

aan boord S.S. Pavon, 21 mei 1940
F.B. van der Laan (bron: Oorlogsgravenstichting)

Franke van der Laan, Nijehaske 1917

aan boord S.S. Pavon, 21 mei 1940
A.C. van Lith (bron: Oorlogsgravenstichting)

Lex van Lith, 's-Hertogenbosch 1897

aan boord S.S. Pavon, 21 mei 1940
A.A.L.C. Mallens (bron: M. Raaijmakers)

Adrianus Mallens, Tilburg 1911

Calais, 27 mei 1940

Johannes Mante, Naarden 1890

aan boord S.S. Pavon, 22 mei 1940
F.H.C. Moorees (bron: Oorlogsgravenstichting)

Franciscus Moorees, Tilburg 1901

aan boord S.S. Pavon, 21 mei 1940
W.C. Oliemeulen (bron: Heemkundevereniging Berchs Heem, Berghem)

Wim Oliemeulen, Berghem 1908

aan boord S.S. Pavon, 21 mei 1940
R. van Oorschot (bron: Oorlogsgravenstichting)

Rudolf van Oorschot, Helmond 1907

aan boord S.S. Pavon, 21 mei 1940
Wim Rijniers (inzending D. Rijniers)

Wim Rijniers, Bergen 1900

aan boord S.S. Pavon, 22 mei 1940
J.F.G. van Tuijn (bron: Oorlogsgravenstichting)

Johannes van Tuijn, Strijp 1916

aan boord S.S. Pavon, 21 mei 1940

Cornelis de Wit, Woensel 1919

aan boord S.S. Pavon, 21 mei 1940

Laurentius Xhaflaire, Aarlanderveen 1904

aan boord S.S. Pavon, 21 mei 1940
Meer

Reacties

Jo de Laat zei op 4 mei 2024

Graag informatie over Marinus de Laat uit Udenhout

Profile picture for user Mariët Bruggeman
BHIC Mariët Bruggeman zei op 6 mei 2024

Wat voor soort informatie zoek je Jo? Ik kan de naam van Marinus de Laat niet op onze website vinden, maar misschien kunnen wij je op een andere manier aan informatie helpen?

Hans van Boekel zei op 28 december 2024

Mijn vader Piet van Boekel, zat ook op "de Pavon" en is daar levend vanaf gekomen. Er werd thuis weinig over gepraat, maar we weten dat hij daar behoorlijk door getraumatiseerd was. Wij, Mijn broers en zussen, zouden graag vanalles willen weten. Misschien kunt u ons meer informatie verstrekken. Alvast hartelijk dank.
Groetjes Hans

Profile picture for user Frank van Doorn
BHIC Frank van Doorn zei op 6 januari 2025

Dag Hans, nog bedankt voor je bericht. Ik kan me heel goed voorstellen dat jullie meer willen weten over de ramp die zo'n heftige indruk heeft gemaakt op jullie vader.

Het meeste dat wij weten over de Pavon staat op deze site en bij de slachtoffers van de scheepsramp. Mocht het jullie nog niet bekend zijn, dan heeft Stichting Kennispunt Mei 1940 op zijn site over Zuidfront Holland deze pagina gewijd aan de scheepsramp. Ook op historiek.net is meer informatie te vinden, met tips voor verdere literatuur.

Astrid Schelfhout zei op 14 mei 2025

Mijn opa heeft de ramp op ss pavon meegemaakt en nu vraag ik me af of er volgende week een herdenking plaats vind. Kan er niets over vinden op internet.
Heeft er iemand informatie hierover?
Groet Astrid.

Profile picture for user Lisette Kuijper
BHIC Lisette Kuijper zei op 15 mei 2025

Bedankt voor je reactie, Astrid. Wat verdrietig dat je opa deze scheepsramp mee heeft gemaakt. Op internet kan ik helaas niets over een herdenking vinden, al is er wel een militaire gedenkplaat opgericht in Frankrijk. Je kunt er hier meer over lezen: https://www.4en5mei.nl/oorlogsmonumenten/zoeken/4153/orry-la-ville-militaire-gedenkplaat-op-het-nederlands-ereveld-1#:~:text=De%20geschiedenis,Duinkerken%20op%2020%20mei%201940

Misschien kan het Nationaal Comité 4 en 5 mei je verder informeren. 

Reactie toevoegen

Over tekstopmaak

Beperkte HTML

  • Toegelaten HTML-tags: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd> <h2 id> <h3 id> <h4 id> <h5 id> <h6 id>
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.

*Deze velden zijn niet verplicht en worden ook niet zichtbaar op deze website. Wij gaan vertrouwelijk om met uw e-mailadres en telefoonnummer.

  • Over deze website
  • Colofon
Mis onze beste verhalen en onderzoekstips niet! BHIC Nieuwsbrief
Home
Volgen?        
Vragen?  
Telefoon: 073-6818500
E-mail: vragen@bhic.nl
WhatsApp: 06-12887717