Koopvaardij

De Tweede Wereldoorlog wordt voor een belangrijk deel op zee uitgevochten. Wereldwijd worden schepen van de geallieerde vloot aangevallen door Duitse onderzeeërs, of in het Pacifische Gebied door Japanse aanvalseskaders. Andersom torpederen en bombarderen de geallieerden veelvuldig Duitse en Japanse schepen.

Regelmatig worden dan ook overvol beladen krijgsgevangenenschepen aangevallen, wat heeft geleid tot enkele van de grootste scheepsrampen ooit: bijvoorbeeld de ondergang van de Cap Arcona of de Junyo Maru. De grootste aller tijden vindt aan Duitse zijde plaats als de Wilhelm Gustloff op 30 januari 1945 wordt getorpedeerd.

De Nederlandse koopvaardij

Op 6 juni 1940 legt de Nederlandse regering in Londen vaarplicht op aan de bemanning van de koopvaardijvloot. Het gaat om 12.000 zeelieden verspreid over bijna 850 Nederlandse schepen. Zij worden vanaf dat moment als militairen ingezet ten behoeve van de oorlogsinspanningen.

De koopvaardijschepen vervullen een cruciale rol in het transport van troepen, munitie en brandstof. Het varen in konvooien moet de veiligheid vergroten, maar Duitse en Japanse onderzeeërs en vliegtuigen blijven een groot risico. Vijandelijke aanvallen op niet minder dan 420 gebombardeerde en getorpedeerde koopvaardijschepen zouden aan 1600 Nederlandse zeelieden, waarvan bijna 50 uit Noord-Brabant, het leven kosten.